අක්ෂර වින්‍යාසය නිවැරැදි නම් වචනයක අනන්‍යතාව රැකෙනවා
අක්ෂර වින්‍යාසය නිවැරැදි නම් වචනයක අනන්‍යතාව රැකෙනවා
- මහාචාර්ය විමල් ජී. බලගල්ලේ
1924 වර්ෂයේදී උපන් මහැදුරු විමල් ජී. බලගල්ලේ දැනට අප අතර සිටින ජ්‍යෙෂ්ඨ ප්‍රාචීන භාෂා පඬිවරයාය. වැලිවිටියේ සෝරත නාහිමි, කළුකොඳයාවේ ප්‍රඥාශේඛර නාහිමි ආදි පැවිදි පඬිවරුන්ගෙන් භාෂා ශාස්ත්‍ර උගැනීමට වාසනාව ලැබූ ඔහු විද්‍යෝදය විශ්වවිද්‍යාලයේ ආරම්භක අවධියේ, සිංහල අධ්‍යයන අංශයේ ප්‍රථම මහාචාර්යවරයාද වේ. එතුමා, වාග්විද්‍යා පර්යේෂණ කටයුතු සම්බන්ධයෙන් පශ්චාත් උපාධි පුහුණුව ලැබුවේ ලන්ඩන් විශ්වවිද්‍යාලයෙන් හා අමෙරිකාවේ වොෂිංටන් විශ්වවිද්‍යාලයෙනි. එතුමාගේ ශාස්ත්‍රීය ජීවිතයේ ගෙවුණු දශක හයකට අධික කාලයක් තිස්සේ සම්පාදනය කළ ශාස්ත්‍රීය ග්‍රන්ථ රාශියකි. මේ අතුරින් ‘සිංහල භාෂාවේ සම්භවය හා පරිණාමය’, ‘සිංහල භාෂා අධ්‍යයන ඉතිහාසය’, ‘භාෂා අධ්‍යයනය හා සිංහල ව්‍යවහාරය’ වැනි ශාස්ත්‍රීය ග්‍රන්ථ ප්‍රධානය. සිංහල, පාලි, සංස්කෘත, ප්‍රාකෘත, වංග ඇතුළු භාෂා කිහිපයකම දැනුම ඇති ප්‍රාචීන භාෂා පඬිවරයකු වන ඔහුට එළඹෙන නොවැම්බර් 24 වැනිදාට අවුරුදු 96කි. භාෂාව එහි භාවිතය පිළිබඳ ඔහු සමග කරන ලද සාකච්ඡාවකි මේ.
ඔබ අධ්‍යයනය කරන කාලවකවානුවේ තිබුණු ශාස්ත්‍රීය වටපිටාව, වර්තමානය වන විට අපේ සමාජයෙන් ගිලිහී ගිහින්. එසේ වීමට බලපාන හේතු සාධක ලෙස ඔබ දකින්නේ මොනවාද?
එකල ශාස්ත්‍රවන්තයන් රැසක් බිහි වුණා. ඒ අතුරින් සංඛ්‍යාත්මක අගයක් වශයෙන් ගත්තොත්, ඉංග්‍රීසි උගත් ශාස්ත්‍රවන්තයන් අඩු වෙන්න පුළුවන්. ඒත් ඉන්දීය භාෂා වන හින්දි, වංග ආදි යුරෝපීය භාෂා ඇතුළු වෙනත් භාෂා උගත් අයත් එකල සිටියා. පාලි, සංස්කෘත භාෂාවලට අමතරව ආසියානු භාෂා ලෙස හැඳින්වුණු ජපන්, චීන ආදි භාෂා ප්‍රවීණයන් ඒ අතර සිටියා. ඔවුන්ගේ ගණන සංඛ්‍යාත්මක ආකාරයෙන් ගත්තොත් අඩුයි. මේ ආකාරයට භාෂාව විතරක් නෙමෙයි අධ්‍යාපනය, ලේඛනය, කථීකත්වය සම්බන්ධයෙන් බැලුවත් ඒ ඒ දේට උගත් ගිහි පැවිදි අය බිහි වුණා. මේ නිසා එකල මේ සමාජයේ ශාස්ත්‍රීය වටපිටාවක් ඇති වුණා.
අද එහෙම නොවෙන්න හේතුව, ඒ ශාස්ත්‍රීය දැනුමට වර්තමාන පාඨකයන්ගේ වැඩි උනන්දුවක් නොලැබීම වෙන්න ඇති. ලේඛකයන්ගේ අධ්‍යයන විෂය තීරණය වන්නේ, පාඨකයන්ගේ ඉල්ලීම අනුවයි.
ඒ වෙනසට හේතුව පාඨකයන්ගේ වුවමනාව සම්බන්ධයෙන් ලේඛකයන්ගේ අවබෝධය ඇති නිරවද්‍ය බව හෝ සාවද්‍ය බවයි. මා පවසන්නේ ඒ කියන ලද කාරණය නිරවද්‍ය හෝ සාවද්‍ය බව නෙමෙයි. ඒ විශ්වාසය, මේ කෙරෙහි බලපාන බවයි.
වර්තමානය වන විට, පැවතුණු සමාජය බොහෝ සේ වෙනසකට ලක් වෙලා. දැනුම ලබා ගත හැකි පරිගණකය ඇතුළු තාක්ෂණික මෙවලම් රාශියක් සමාජය ආක්‍රමණය කිරීම, මේ ශාස්ත්‍රීය ප්‍රබෝධය වෙනස් වීමට බලපෑම් කරන්නේ නැද්ද?
බොහෝ සේ බලපානවා. ඒක බලපාන්නේ ඒ විෂය සම්බන්ධයෙන් ඇති හොඳ දැනුම වගේම, අසම්පූර්ණ දැනුම සම්බන්ධයෙනුයි. සමහරු තුළ තිඛෙන්නේ හොඳ දැනුමක්. සමහරු තුළ තිඛෙන්නේ අසම්පූර්ණ දැනුමක්. ඒ නිසා ඒ දෙකම මේ වෙනස් වීම කෙරෙහි බලපානවා. මේ වෙනස් වීම හොඳ වුණත්, නරක වුණත් අපට එය ඉවසීමට සිදු වෙනවා. ඒ නිසා අප ඒ අනුව හැඩ ගැසිය යුතුයි.
වාග්විද්‍යාව හා භාෂාව අතර පවත්නා සම්බන්ධය හා එය පෝෂණය විය යුතු ආකාරය ඔබ දකින්නේ කොහොමද?
මේ දෙක අතර වෙනසක් මා නම් දකින්නේ නැහැ. වෙනස තියෙන්නේ ඒ ඒ ලේඛකයා ඒ දෙස බලන ආකාරය අනුවයි. වාග්විද්‍යාව සම්බන්ධයෙනුත්, සාමාන්‍ය ව්‍යවහාර භාෂාව සම්බන්ධයෙනුත් ඒ ඒ පුද්ගලයන් අතර, බොහෝ විට විචාරකයන් අතර, පත්තර, සඟරාවලට ලියන විචාරකයන් අතර තිඛෙන දැනුමෙහි අසම්පූර්ණකම එයට බලපානවා. කිසිම ලේඛකයෙකු වාග්විද්‍යාව පිළිබඳව හෝ ව්‍යාකරණය පිළිබඳව හෝ සර්ව සම්පූර්ණ ලේඛකයෙකු විය යුතු යැයි අප පවසන්නේ නැහැ. ඒ පිළිබඳ විශේෂඥයකු විය යුතු නැහැ. එහෙත් භාෂාවකට අදාළ ආකාරයෙන්, අදාළ භාෂාවට ගැළපෙන අයුරින් වාග්විද්‍යාව මගින් ඔහුට ඒක විසඳා ගැනීමේ හැකියාව ඇති කරගන්න පුළුවන්. ඒක සිදු වෙනවා නම් ප්‍රමාණවත්. එතැනින් එහාට වාග්විද්‍යාඥයෙකු විය යුතු නැහැ.
ශ්‍රී ලංකාවේ වාග්විද්‍යාවේ දියුණුව සැලසෙන්නේ කුමන විදියටද?
අපේ රටේ වාග්විද්‍යාව දියුණු වුණේ ඓතිහාසික වාග්විද්‍යාවෙන්. එය වාග්විද්‍යාවේ එක් අංශයක් විතරයි. භාෂාවේ ඉතිහාසය එකක්. ලෝකයේත් වාග්විද්‍යාව දියුණුවට මුල් වුණේ භාෂාවේ ඉතිහාසය. ඒ ආකාරයෙන්ම ලංකාවෙත් ගයිගර් ඇතුළු ජර්මන් වාග්විද්‍යාඥයන් කිහිප දෙනෙකුම සිංහල භාෂාවේ ඉතිහාසය සම්බන්ධයෙන් බොහෝ අධ්‍යයන කටයුතු සිදු කළා. ඔවුන් වඩාත් උනන්දුවක් දැක්වූයේ භාෂාවේ ඉතිහාසය සම්බන්ධයෙන්, වචනයක ඉතිහාසය සම්බන්ධයෙන් අධ්‍යයනයටයි. විශේෂයෙන්ම නිරුක්ති යනුවෙන් අර්ථ දැක්වූවා. වචනයක් හැදුණේ කොහොමද? එහි මුල කොහොමද? සම්බන්ධයෙනුයි මුලදී ඔවුන් අධ්‍යයනය කළේ. එහෙත් වර්තමානයේදී මේ කාරණය වෙනස් වෙනවා. මුල සෙවීමේ වාග්විද්‍යාවට අමතරව, පවත්නා භාෂාවේ, කතා කරන භාෂාවල අධ්‍යයන කටයුතු එකට එකතු වුණා. ඒවා විචාරාත්මක ආකාරයට වුණා. මේ නිසා සිදු වුණේ ඒ අංශයත් වෙනම දියුණු වීමයි. එහිදී භාෂාවේ උච්චාරණය පිළිබඳ ඔවුන් විශේෂ උනන්දුවක් දැක්වූවා. ඒකට හේතුව, භාෂාවේ පරිණාමය කෙරෙහි උච්චාරණය බලපෑව නිසයි. ඒ කියන්නේ, ඒ කාලයේ මිනිසුන් වචන උච්චාරණය කරන හැටි එයට බලපෑවා. සිංහල මිනිසුන්ම ඇතැම් වචන මුලදී උච්චාරණය කළ විදිහ, කල් යන කොට වෙනස් විදියට උච්චාරණය කිරීමට පුරුදු වුණා. ඒ නිසා එය භාෂා පරිණාමයට හේතු වුණා.
ව්‍යාකරණයේදී භාවිත වන සමහර කරුණු කාරණා පිළිබඳ නිර්මාණකරණයේදී විවිධ මැසිවිලි නැගෙනවා. අක්ෂර වින්‍යාසය භාවිතය ඒ අතරින් ප්‍රමුඛයි?
මා භාෂාවේ උච්චාරණය වැදගත් කොට සලකන්නෙක්. අක්ෂර වින්‍යාසය කියන්නේ ව්‍යාකරණය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි. අක්ෂර වින්‍යාසය කියන්නේ, වචන කෝෂයේ වචන නිවැරැදිව අර්ථ ජනනය කළ හැකි ලෙස අකුරු නොවරදවා ලිවීමයි. අක්ෂර වින්‍යාසය නිවැරැදි වුවොත් පමණයි වචනයක අන්‍යනතාව රැකෙන්නේ. අක්ෂර වින්‍යාසය නැති වුවහොත් ඒ වචනයේ අනන්‍යතාව නැති වෙනවා. නිදර්ශනයන් විදියට ‘වනය’ කියන වචනය ගනිමු. එහිදී දන්තජ ‘න’ භාවිත කළහොත් එය .කැලය’යි. ‘වණය’ කියලා මූර්ධජ ‘ණ’ භාවිත කළොත් එය තුවාලය. ‘වල’ කියන වචනයේදී දන්තජ ‘ල’ ලිවුවොත් එය කැලය. ‘වළ’ කියලා මූර්ධජ ‘ළ’ භාවිත කළොත් එය වළක්. ඒ ආකාරයට වචනයක අනන්‍යතාව පවතින්නේ නිවැරැදි අක්ෂර වින්‍යාසය මතයි. මෙය පාලි, සංස්කෘත වචන භාවිතයේදී වැදගත්. බොහෝ අය අක්ෂර වින්‍යාසයේදී වරද්දන තවත් දෙයක් තියෙනවා අල්පප්‍රාණ අක්ෂර හා මහාප්‍රාණ අක්ෂර. සමහරු අල්පප්‍රාණ අක්ෂර සඳහා මහාප්‍රාණ අක්ෂරත්, මහාප්‍රාණ අක්ෂර සඳහා අල්පප්‍රාණ අක්ෂරත්, දන්තජ අක්ෂර වෙනුවට මූර්ධජ අක්ෂරත්, මූර්ධජ අක්ෂර වෙනුවට දන්තජ අක්ෂරත් භාවිත කිරීමයි බොහෝ විට සිදු වන්නේ. මේවා වැරැද්දීම නිසා සිදු වන්නේ වචනයේ අනන්‍යතාව වෙනස් වී අර්ථය වෙනස් වීමයි. එවිට සන්නිවේදනය මැනවින් තේරෙන්නේ නැහැ. ලිව්ව දේට වඩා වෙනස් දෙයකුයි කියවන කෙනාට තේරෙන්නේ.
පුවත්පතේ යොදා ගන්නා භාෂාව සම්බන්ධයෙන් අද බොහෝ දෙනා අතර තිඛෙන්නේ මත ගැටුමක්. එය සමහරු හොඳ යැයි පැවසුවත්, තවත් සමහරු ඒ භාෂාව වෙනස් විය යුතු බව පවසනවා.
අදත් සමහරු පුවත්පත් බස යොදන්නේ වාර්තාකරුවන්ගේ බස විදියටයි. එහිදී එක් පැත්තකින් ශාස්ත්‍රීය ලිපි භාෂාවත්, විචාරාත්මක ලිපි භාෂාව, සමාජ විචාර භාෂාව, සාහිත්‍ය විචාර භාෂාව ආදි වශයෙන් එක එක විචාර සඳහා යොදා ගැනීමේදී පදනම් වන භාෂාවේ වෙනස්කම් තිඛෙනවා. ඒ හැරුණු විට සාමාන්‍ය පුවත්පත්කරණයේ භාෂාව දුර්වල භාෂාවක් විදියටයි අදත් බොහෝ දෙනා සලකන්නේ. පුවත්පත් භාෂාව පහත් භාෂාවක් විදියටයි කතාබහ කරන්නේ. ඒ වගේම ව්‍යාකරණයෙන් තොර භාෂාවක් විදියට පුවත්පත් බස ගැන කතා කරන්නේ. ඒක නිවැරැදි යැයි මා පවසන්නේ නැහැ.
භාෂාවක දියුණුවට හෝ පරිහානියට ඒ භාෂාව භාවිත කරන ඇතැම් ලේඛකයන්ගේ වැරැදි එක්තරා ප්‍රමාණයක බලපෑමක් කරනවා. ඒ නිසා නිතර ලියන ලේඛකයෙකු හැකිතාක් සම්මත ව්‍යවහාරයකට පැමිණීමට උත්සාහ ගත යුතුයි. මේ නිසයි සමහර අවස්ථාවල ‘සම්මත සිංහලය’ කියලා අධ්‍යාපන දෙපාර්තමේන්තුවෙන්, අධ්‍යාපනයට සම්බන්ධ විවිධ අංශ, ජාතික අධ්‍යාපන ආයතනයේ සියල්ල සම්බන්ධීකරණයෙන් පොදු සම්මත භාෂාවක වචන භාවිතයකට එන්න උත්සාහ ගත්තේ. ඒ කමිටුවලට මාත් සම්බන්ධ වුණා. ඒ නිසා භාෂාව සම්බන්ධයෙන් මේ කියන කරුණු දෙකම ප්‍රයෝජනවත්. ඒ කියන්නේ ඒ අය ජනප්‍රිය යැයි කියන භාෂාවෙන් ලිවීම භාෂාවේ දියුණුවට එක් සාධකයක්. එය බාධකයක් කියන්න හොඳ නැහැ. එහෙත් ඒවායේ වැරැදි පෙන්වා දෙන ලේඛකයනුත් සිටිය යුතුයි. ඒකත් භාෂාවේ දියුණුවට හේතුවක්.
සිංහල බස භාවිතයේදී භාෂා පර්යේෂකයෙකු ලෙස සැලකෙන අජිත් තිලකසේන, සිරි ගුනසිංහ වැනි ලේඛකයන් භාවිත කරන්නේ වෙනස් ආරක්. ඔවුන්ගේ ඒ භාවිතය ඔවුන්ටම පොදු සම්මතයක් ලෙසයි ගැනෙන්නේ?
ඒ වගේ මත ඉදිරිපත් කිරීම භාෂා විචාරකයන්ගේ නැත්නම් භාෂා ගුරුවරුන්ගේ යන දෙගොල්ලන්ගේම යුතුකමක්. එහි වැරැද්දක් නැහැ. ඒක කොයිතරම් දුරට පිළිගන්නවාද කියන එකයි අනෙක් පාඨක සමාජයේ වගකීම වන්නේ. ඒ වගේ මූර්ධජ ‘ණ’ කාරය භාවිත විය යුතු තැන් විදියට මේ කාරණයත් ගත හැකියි. ඔය කිව්ව වගේ ‘කරණ’, ‘මරණ’, ‘දරණ’ වගේ ඒවායේ ‘ර’ යන්නෙන් පරව යෙදෙන ‘ණ’ මූර්ධජ ලෙස ලිවිය යුතු යැයි සමහරු කියනවා. එහෙත් ඒ තැන්වල යෙදෙන්නේ වර්තමාන කෘදන්තයය. එවැනි වර්තමාන කෘදන්තවල ‘අන’ ප්‍රත්‍යය දන්තජ නිසා ‘කරන’, ‘මරන’, ‘දරන’ ලියැවෙන්නේ දන්තජ ලෙසයි. ඉහත කියන ලද ආකාරයෙන් භාෂාවේ භාවිතය පිළිබඳ විවිධ අය විවිධ මත දරනවා. ඒ මත තහනම් කරන්න හොඳ නැහැ. ඒවා භාවිත නොකිරීම මාර්ගයෙන් අත් හැරෙන්න ඉඩ දෙනවා මිසක නීති මාර්ගයෙන් ඒවා වෙනස් කිරීම උචිත නැහැ. එහෙම වුණොත් ඒවා භාෂාවේ ප්‍රගතියට බාධකයක්.
එකල ඔබ වැනි භාෂාව පිළිබඳ කළ පර්යේෂකයන් වර්තමානයේ නැති තරම්. එහෙම වීමට හේතුව කුමක්ද?
ඒක ජනප්‍රිය විෂයයක් නොවීම වෙන්න ඇති. විශ්වවිද්‍යාලවලයි ඉහළ තත්ත්වයේ භාෂා පර්යේෂණ කෙරෙන්නේ. ඒ පර්යේෂණවල ප්‍රතිඵල ගත යුත්තේ භාෂා ගුරුවරුයි. ඒ වගේම විශ්වවිද්‍යාලයට එන ශිෂ්‍ය - ශිෂ්‍යාවන්ගේ දැනුම හැදීමට ඒ ගුරුවරුන්ගේ ප්‍රයෝජනයට ගත යුතුයි. එහෙත් ඒවා කොයිතරම් ප්‍රයෝජනයට ගන්නවාද කියන එකයි ප්‍රශ්නය වන්නේ.
සාකච්ඡාව
තිලානි ශානිකා විතානාච්චි
