සිංහල භාෂාව හා සාහිත්‍යය
සිංහල භාෂාව හා සාහිත්‍යය
වැලිවිටියේ සෝරත නාහිමි
ලක්දිව ධර්ම ශාස්ත්‍රයන්ගේ දියුණුවට පරම ප්‍රතිෂ්ඨාවක් වූ විද්‍යෝදය හා විද්‍යාලංකාර යන පිරුවන් දෙක අතුරෙන් විද්‍යෝදය පිරිවෙණ පිහිටුවා ලීමෙන් ද ධර්මශාස්ත්‍රයන්ගේ නවෝදයක් ඇතිකරලීමෙහි සමත් වූ විශාල ශිෂ්‍යානුශිෂ්‍ය පරපුරක් ඇති කරවා ලීමෙන් ද උත්කෘෂ්ට සේවයක් කර වදාළා වූ හික්කඩුවේ ශ්‍රී සුමංගල නායක මාහිමියන් වහන්සේගේ ගුණානුස්මරණ කරනු ලබන මෙම අවස්ථාවෙහි පූජෝපහාරයක් වශයෙන් මා උන්වහන්සේට පිදීමට බලාපොරොත්තු වන්නේ සිංහල භාෂාව හා සාහිත්‍යය පිළිබඳ ව වචන ස්වල්පයක් පැවසීමෙනුයි.
සිංහල භාෂාව හා සාහිත්‍යය පිළිබඳ ව යමක් කීම අසීරු කරුණක් වී තිබෙන්නේ මාතෘකාවෙහි ඇති දුෂ්කරත්වය නිසා නො ව එය කවුරුත් පාහේ හොඳින් දන්නා කියන ලෙහෙසි එකක් වීම නිසායි. අපේ විශ්වවිද්‍යාලයන්හි උගන්වන්නා වූ විෂයයන් අතුරෙන් කීටවිද්‍යාව, ජ්‍යෝතිර්විද්‍යාව, ගණිතය, භෞතික විද්‍යාව, උද්භිදවිද්‍යාව වැනි විෂයයන් ගැණ පමණක් නො වෙයි, භූගෝල විද්‍යාව හෝ ඉතිහාසය ගැණ වුවත් කථාවක් පැවැත්වූ විට ප්‍රශ්න අසන්නට පවා සැරසෙන්නේ ඉතා ස්වල්ප දෙනයි. සිංහල භාෂාව හෝ සාහිත්‍යය ගැණ එසේ නො වෙයි. ඒ ගැන කථාවක් කළත්, ලිපියක් ලියුවත්, වෙන යම්කිසි වැඩක් කළත්, විචාරකයෝ එමටයි. මක්නිසාද, මේවා සියලු සිංහලයන්ගේ සිත් ගත්, නොයෙක් දෙනා සිතන මතන, සර්වසාධාරණ විෂයයන් වන නිසායි. ඇතැම් විචාරකයන් ශිෂ්ට මර්යාදාව මුළුමනින් ම ඉක්මවා විචාරය කරණවා පමණක් නො වෙයි, ඇතැම් විට පෞද්ගලික වශයෙන් නින්දා අපහාස පවා කරණවා. එහෙත් ඒ ගැණ අප එරෙහි නො වන්නේ කාරණයෙහි තත්ත්වය අපට වැටහෙන නිසායි.
න්‍යාය පත්‍රයට අනුව මට පැවරී ඇති මාතෘකාව සිංහල භාෂාවේ හා සාහිත්‍යයේ ව්‍යාප්තිය යනුයි. නමුත් මා හිතන්නේ නැහැ එයින් අදහස් කරනවාය කියා අපේ භාෂාවත් සාහිත්‍යයත් ලෝකයෙහි ව්‍යාප්ත වී ඇති අන්දම ගැණ මා කථා කළ යුතු බවක්. ඇත්ත වශයෙන් සිංහලය ලෝක ව්‍යාප්ත භාෂාවක් නො වෙයි. අවුරුදු හත් සියයකට පමණ පෙර සිංහල පිරිසක් මාලදිවයින්වලට ගොහින් එහි පදිංචි වීම කරණකොටගෙණ සිංහල භාෂාව ඒ දිවයින්වල පැතිරී තියෙනවා. නමුත් ඒ භාෂාව අරාබි බලපෑමට යටත් වී ස්වරූපය අතින් බොහෝ දුරට වෙනස් වෙලයි තියෙන්නේ. ‘පැන්’ යන්න ව්‍යවහාර වන්නේ ‘ෆැන්’ කියායි. මුළු ජනතාවත් දැන් මුස්ලිම් භක්තිය වැලඳගෙනයි සිටින්නෙ. හැබැයි පැරණි වෙහෙර විහාරවල නෂ්ටාවශේෂ තිබෙනවා. කෙසේ හෝ වේවා. මුහුණුවර කොතෙක් දුරට වෙනස් වී ගියත් ලංකාවෙන් පිට සිංහල භාෂාව ව්‍යාප්ත වී තිබෙනවා යැයි කියන්ට පුළුවන් වන්නේ මාලදිවයින්වල පමණයි.
ලෝකයේ නොයෙක් රටවල සිංහල ඉගෙණීමට ආශාවක් දක්වන අය, ස්වෝත්සාහයෙන් ටිකක් දුරට සිංහල උගත් අය, මට නොයෙක් වර හමුවුණා. සමහරු ස්වෝත්සාහයෙන් සිංහල අකුරු ඉගෙණගෙණ පොත් කියවනවා, ‘‘කුස ජාතකය’’ ආදි වශයෙන් - මක්නිසාද, සිංහල ‘අ’කාරයේ සංවෘත විවෘත භේදය විදේශිකයන්ට නො පැහැදිලි නිසා. දැන් දැන් අමෙරිකාව, රුසියාව, චීනය වැනි විශාල රටවල පවා ඇතැම් අයට අපේ අදහස් උදහස්, අපේ සිතුම් පැතුම්, අපේ කලා නිපුණත්වය, අපේ සාහිත්‍ය කෘතීන් ආදිය ගැණ දැනගන්නට ඕනෑවී, ඒ සම්බන්ධයෙන් උනන්දුවක් දක්වා ගෙණ යනවා. එක්සත් ජාතීන්ගේ යුනැස්කෝ සංවිධානය මගිනුත් සිංහල සාහිත්‍ය සංග්‍රහ දෙකක පරිවර්තන ලෝක ව්‍යාප්ත භාෂාවන්ගෙන් පළ කරවා ලෝකයාට අපේ සාහිත්‍ය කෘතීන් පිළිබඳ අවබෝධයක් ඇති කරවීමට උත්සාහයක් දරාගෙණ යනවා. එහෙත් සිංහල කිසිසේත් ලෝක ව්‍යාප්ත භාෂාවක් නො වෙයි. හැබැයි අපේ භාෂාවත් සාහිත්‍යයත් ඉතා පැරණියි. දීර්ඝ ඉතිහාසයක් ඒවාට අයිතියි. මෙසේ කාලාන්තරයක් මුළුල්ලේ සිංහල භාෂාව හා සාහිත්‍යය විකාශනය වෙමින් ඇවිත් තිබෙනවා. ඒ අතින් කිව යුතු ව්‍යාප්තියක් නැතහොත් සම්භවයක් දක්නට ලැබෙනවා.
භාෂාවත් සාහිත්‍යයත් අත්වැල් බැඳගෙණ යන විෂයයන් දෙකක්. මේ විෂය දෙක ම ඉතා පුළුල් නිසාත් කථාවට නියමිත කාලය ස්වල්ප නිසාත්, සාහිත්‍යයේ වර්ධනය හා විචාරය පිළිබඳ කටයුතු කරණ විවිධ ආයතන හා සමිති සමාගම් ඇති නිසාත්, මා බලාපොරොත්තු වන්නේ සිංහල භාෂාව කෙරෙහි මේ ස්වල්ප කාලය තුළ තමුන්නාන්සේලාගේ සිත් මෙහෙයීමටයි.
භාෂාවක තත්වය
අක්මුල් නැති සසර වාගෙයි භාෂාව. සංසාරය පිළිබඳ ව කී ‘‘පුබ්බා කෝටි න පඤ්ඤායති’’ යනු භාෂාවටත් අපූරුවට ගැළපෙනවා. මක්නිසාද කියනවා නම් කවර භාෂාවක් වුවත් මුල සොයා ගත නො හැකි බැවිනි. මනුෂ්‍යයාගේ ඉතිහාසය ඉතා පැරණියි. යටත් පිරිසෙන් අවුරුදු ලක්ෂ ගණනක් වත් ගතවන්නට ඇති මනුෂ්‍යයාගේ පරිණාමයට. පාෂාණ යුගයෙහි සිටියදීත් සතුරන්ගෙන් ආරක්ෂා වීමටත් අදහස් උදහස් ප්‍රකාශ කිරීමටත් යම්බඳු භාෂාවක් ව්‍යවහාර කරන්නට ඇති. ඓතිහාසික යුගයට එන්ට පවා ඉතා අඩු ගණනේ අවුරුදු හැට හැත්තෑ දාහක් පමණවත් ගතවන්නට ඇති. අවි ආයුධ පාවිච්චි කරන්ට පටන් ගැණීමත්, අදහස් උදහස් ප්‍රකාශ කිරීමට භාෂා මාධ්‍යයක් සොයා ගැණීමත්, මනුෂ්‍යයාගේ දියුණුවට අත්‍යන්තයෙන් උපකාරී වූ විප්ලවකර සිද්ධි දෙකක්. භාෂාවක් නො තිබෙන්නට අපේ මුතුන් මිත්තන්ගේ අත්දැකීම්වලින්, පළපුරුද්දෙන්, ප්‍රයෝජන ගන්ට පුළුවන්කමක් නෑ. එහෙනම් අපි තවමත් වනචාරී යුගයෙහි. ලංකාවේ පවා ‘‘බලන්ගොඩ මිනිසා’’ගේ වැනි පාෂාණි භූත වූ මනුෂ්‍ය ඇටසැකිලි සම්භ වී ඇති බැවින් ලංකාව ඉතා දීර්ඝ කාලයක පටන් මනුෂ්‍යාවාසයක් ව පැවැති බවට කිසිදු සැකයක් නැහැ. ඒ අනුසාරයෙන් බලන විට අවුරුදු තිස් හතලිස් දාහක් පමණ වත් ලංකාවෙහි යම්කිසි භාෂාවක් ව්‍යවහාර වූ බව සිතාගත හැකියි. සිංහල භාෂාව විජයාදී පිරිසගේ පැමිණීමෙන් ආරම්භ වූවක් යයි සමහරු කල්පනා කරතත්, ලංකාවේ දේශ භාෂාව ඊට වඩා ඉතාමත් පැරණියි. විජයාදී පිරිස එවක මෙහි විසූ රාක්ෂස සංඛ්‍යාත ජනයා අභිභවා ආධිපත්‍ය පිහිටුවා ගත් නිසාත්, ඉන්දියාවෙන් ලංකාවට පැමිණි ජනයාගේ සංඛ්‍යාව ක්‍රමයෙන් වැඩි වී ගිය නිසාත් දේශීය භාෂාවේ ස්වරූපය ඉතා ශීඝ්‍ර ව වෙනස් වී ගොස් ඇති බව පෙණෙනවා. පරිසරයේ බලපෑම් අනුව ලෝකයේ නොයෙක් ජාතීන් විවිධ භාෂාවන් කථා කරන්නට පුරුදු වීම, ඒ අනුව හැඩ ගැසීම, ඒ බලපෑම්වලට යටත්වීම, නිරායාසයෙන් ම සිදුවන්නක්. ඒ නිසා ම තමයි කවර භාෂාවක වුවත් ඒ ජාතිකයන්ගේ මුළු ඉතිහාසය ගැබ් වී සිටින්නේ.
ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ වචන කෝෂය සියුම් ලෙස පරීක්ෂා කොට බැලූ වියතුන් පෙන්වා තිබෙනවා, විවිධ යුරෝපීය ජාතීන්ගේ සම්මිශ්‍රණය නිසාත්, ඒ ඒ සංස්කෘතීන් හා දේශපාලන බලපෑම් කරණකොට ගෙණත්, ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙහි ව්‍යවහාර වචනවලින් - ප්‍රංශ, ඉතාලි, ස්පාඤ්ඤ ආදි ලතින් ගණයට අයත් වචන 53.6% කුත් පැරණි ඉංග්‍රීසි, ස්කැන්ඩ්නේවියානු, ලන්දේසි, ජර්මන් ආදි ට්යුටොනික් ගණයට අයත් භාෂාවන්ගෙන් වචන 31.1% කුත් ග්‍රීක භාෂාවෙන් ගත් වචන 10.8% කුත් ඇති බව. ආර්ය භාෂාවන්ට පොදු වූ වචන රාශිය සියුම් ලෙස පරීක්ෂාකොට බැලූ පඬිවරු සොයාගෙණ තිබෙනවා, මුල් ආර්ය මිනිසුන් නොයෙක් රටවල් කරා විසිරී යන්නට මත්තෙන් පශු පාලනයෙන් හා දඩයමෙන් ජීවත් වුණා වූ, ගොවි කර්මාන්තය ද තරමක් දුරට කළා වූ, පිරිසක් බව. එහෙත් ඔවුන් ලෝහකර්මාන්තයෙහි යෙදුණු බවට ඇති සාක්ෂි ඉතා මඳය කියනවා. සෙමිටික් භාෂාවන්ට පොදු වූ වචනවල අනුසාරයෙන් තොරතුරු පරික්ෂා කළ අය නිගමනය කරණවා ස්වභාව ධර්මයේ විවිධාංශ සඳහන් නො වීමෙන් ඒ මිනිසුන් නිසරු කාන්තාරගත ප්‍රදේශයක ආදි කාලයෙහි පවා විසූ බව.
‘‘බියෝවුල්ෆ්’’ නමැති පැරණි ඉංග්‍රීසි කාව්‍යයෙහි හමුවෙනවා වීරවාචී පර්යාය ශබ්ද 36කුත්, යුද්ධවාචී පර්යාය ශබ්ද 12කුත්, මුහුදුවාචී ශබ්ද 17කුත්, යාත්‍රා විශේෂවාචී ශබ්ද 11කුත්. මෙයින් ඉඟියක් ලැබෙනවා එම කාව්‍යයෙහි සඳහන් වන මිනිසුන් කෙබඳු පිරිසක් ද, ඔවුන් ජීවත් වුණේ කෙබඳු අන්දමකින් ද කියා.
මේ නිසා තමයි ජාතියක භාෂාව ඒ ජාතිකයන්ගේ මුළු ඉතිහාසය අනාවරණය කරන සිතුවම් පටක් හා සමානය කියා කියන්නේ.
සිංහලය වුවත් සැලකිල්ලෙන් පරීක්ෂාකර බලන විට කැඩපතකින් වාගේ පිළිබිඹු වෙනවා, අපේ මුළු අතීතය - දේශපාලන ඉතිහාසය අතින් කලින් කල ඇති වූ වැදගත් සිද්ධි, අපේ සිරිත් විරිත්, ආචාර විචාර, කෑම් බීම්, ඇඳුම් පැලඳුම්, ශිල්ප ශාස්ත්‍ර, ආර්ථික තොරතුරු, කර්මාන්ත, ඇදහිලි හා විශ්වාස, අපේ සමත්කම් මෙන් ම දුබලකම් ආදි සියල්ල.
ආර්යයන්ගේ පැමිණීමට පෙර ලක්වැසි වැස්සන්ගේ භාෂා තත්ත්වය වටහා ගැණීමට උපකාරී වන ලේඛනාදී කිසිවක් නැතත්, වියතුන්ගේ පිළිගැණීම නම් ලංකාව, ඉන්දියාව වැනි රටවලට ආර්යයන් පැමිණෙන්නට පෙර ඒ රටවල ව්‍යාප්ත ව තිබෙන්ට ඇත කියා ඕස්ට්‍රික්, මුණ්ඩා වැනි භාෂා ගණවලට අයත් යම් යම් භාෂා. සිංහලයෙහි වචන කෝෂය පරික්ෂා කරගෙණ යනකොට පෙණෙනවා - ලිඟු, නඟුල්, කෙහෙල්, අඟුරු, නෙරළු, දෙළුම්, ලබු, බුලත් වැනි ඕස්ට්‍රෝ - ආසියාතික භාෂාවලින් කෙළින් ම හෝ ආර්ය භාෂාවන් ඔස්සේ හෝ සිංහලට ආ ශබ්ද එමට ඇති බව. තව ද අප දන්නා කිසිම ආර්ය හෝ ද්‍රවිඩ භාෂාවක නො දක්නා ශබ්ද රාශියක් තිබෙනවා, අපේ එදිනෙදා ව්‍යවහාරයෙහි පවා. කුඹුර, ළිඳ, ඔරුව, ඔළුව, කකුල, කට, කළව, තොල, පැදුර, පොත්ත, බඩ, ළිප, විලුඹ වැනි ඇතැම් විට මේවා ආර්යයන් ලංකාවට ඒමටත් පෙර සිට ලංකාවෙහි පැවත ආ වචන වෙන්නට පුළුවන්. එබඳු දේශීය වචනයන්ගේ සංඛ්‍යාව ක්‍රමයෙන් අඩු වී යන්නට ඇති. වැඩි වැඩියෙන් ආර්යයන්ගේ භාෂාව ව්‍යවහාරයට එන්ට එන්ට. වාග්විද්‍යාවේ එක් අංශයක් තිබෙනවා ‘Glotto – Chronology’ කියා. ඊට අනුව යම්කිසි භාෂාවක වචන කෝෂයෙන් දළ වශයෙන් 81% යි ඉතිරි වන්නේ අවුරුදු 1000ක් ගත වන විට. දෙවැනි අවුරුදු 1000 ගතවන විට ඉතිරි 81% න් 81% යි ඉතිරි වන්නේ. එනම් 66% කි. තුන්වැනි අවුරුදු 1000 ගතවන විට ඉතිරි 66%න් 81% යි ඉතිරි වන්නේ. එනම් 53% කි. තමුන්නාන්සේලාට හිතා ගත හැකියි අවුරුදු දහ දොළොස් දාහක් ගතවන විට භාෂාවක් තුළ ඇතිවන වෙනස්කම් කොතරම් විශාල ද කියා.
සිංහලයෙහි ස්වරූපය
සෙල්ලිපිවල අනුසාරයෙන් කල්පනා කර බලන විට ක්‍රි. පූ. 3 වැනි හෝ 2 වැනි සියවස්වලට අයත් යයි කිව යුතු වූ සිංහල භාෂාව බොහෝ දුරට මධ්‍යකාලීන ප්‍රාකෘතයක්. බුදු සසුන ලක්දිවෙහි පිහිටුවීම අපේ සංස්කෘතික ඉතිහාසයේ මෙන් ම භාෂා ඉතිහාසයෙහි ද ඉතා වැදගත් සිද්ධියක්. පාලි ත්‍රිපිටක ධර්මය හැදෑරීම කරණකොටගෙණ සිංහල භාෂාව කෙරෙහි පාලි භාෂාව බෙහෙවින් බලපෑවේ වී නමුත් සිංහල ප්‍රාකෘතයෙහි විශේෂ ලක්ෂණ නො නැසී ආරක්ෂා ආරක්ෂිත ව පැවත ආ බවට සාක්ෂි එමටය. මැටි (සං. මෘත්තිකා, - පා. මත්තිකා ) උඩ (පා. උද්ධං, - සං. ඌර්ධවං) - මින් යනුවෙන් අන්ත වන වර්තමාන කෘදන්ත රූපය. පාලි අනුසාරයෙන්: වත්මන්, සික්මන්, සොබමන්, දිවමන්, වඩමන් සේ ය. සංස්කෘත ‘සර්ව’ යනු මගධයෙහි ‘සබ්බ’යී සිටිතත් සිංහලයෙහි ‘සව්’යී සිටීම ආදිය නිදසුනි. ඉන්දියාවේ ඇති කිසිම නූතන ආර්ය භාෂාවකට සාධාරණ නො වන විශිෂ්ට ලක්ෂණයක් හා භාග්‍යයක් සිංහලයට අත් වී තිබෙනවා. එනම් ක්‍රි. පූ. 3 වැනි සියවසේ පටන් මේ දක්වා සියවසින් සියවසට භාෂාවෙහි ඇති වී තිබෙන සංවර්ධනය අනුක්‍රමයෙන් දැක්විය හැකි පරිද්දෙන් ශිලාලිපි සහ අනෙකුත් ලේඛන ද ග්‍රන්ථ සමුදායයක් ද සුරක්ෂිත වී තිබීමයි. අන් කිසිම ආර්ය භාෂාවකට ම වඩා ඉක්මනින් සිංහලය වැඩී ගොස් තිබෙන බව පෙණෙනවා. 10 වැනි ශතවර්ෂය වෙනකොටත් භාරත දේශයේ ඉන්දු ආර්ය භාෂා ඇත්තේ අපභ්‍රංශ අවධියේයි. එහෙත් ඒ වකවානුවෙහි දී සිංහලය නව්‍ය භාෂාවක් වශයෙන් මුළුමනින් වැඩී ගොස්, පොත්පත් පවා එම බසින් ලියැවී තිබෙනවා.
ලංකා වාසීන්ගේ භාෂාව ආර්ය මුහුණුවරකින් වැඩී ඒමේ දී ඉන්දියාවේ කිනම් ප්‍රදේශයක භාෂාව එය කෙරෙහි ඉතාමත් තදින් බලපා ඇද්ද, එසේ නැතහොත් මෙහි පැමිණි විජය කුමරු ඇතුළු කණ්ඩායම් ඉන්දියාවේ කිනම් පළාත් මාතෘ භූමි කොට සිටියා ද යන්න ඉතා ගැටලු පැනයක් ව පවතිනවා ඉන්දියාව මුළුල්ලෙහි දක්නා ධර්මාශෝක ශිලාලිපි, පැරණි ප්‍රාකෘත, නව්‍ය ඉන්දු ආර්ය භාෂාවන්ගේ පැරණි ලේඛන ඇතුළු පොත්පත් ආදිය ද ඓතිහාසික හා පුරාවිද්‍යාත්මක සාක්ෂීන් ද සිංහලය හා ලංකාව පිළිබඳ තොරතුරු සමඟ තුලනාත්මක ව පරීක්ෂාකොට බැලීමෙන් බැසගෙණ ඇති ඉතාමත් මෑත නිගමනය නම් උතුරු ඉන්දියාවේ වයඹ දිග්භාගය සිංහලයට ඉතා කිට්ටු සම්බන්ධයක් දක්වන බවයි. එහෙත් ඉන්දියාවේ අනික් ප්‍රදේශයන් සමඟ ද ලංකාව සම්බන්ධකම් පවත්වාගෙණ ඇති බවක් පෙණෙනවා.
සිංහල භාෂාවේ ඉතිහාසය
සිංහල භාෂාවේ ඉතිහාසය දෙස බලන කල 7 වැනි 8 වැනි 9 වැනි ශතවර්ෂ ඉතා වැදගත් කාල පරිච්ඡේදයකි. 7 - 8 වැනි ශතවර්ෂය තුළ දී ප්‍රාකෘත ප්‍රණාලිය ඔස්සේ වැඩීගෙණ ආ සිංහලය නව්‍ය භාෂාවක් වශයෙන් හැඩ ගැසෙන්නට පටන් ගත් අන්තර් සමයයි. ස්වරයන්ගේ ඇතැම් විට දක්නා අස්ථිර ස්වරූපය, වචනවල අගත් මැදත් ස්වර ලොප් වන්නට පටන් ගැණීම, ‘ඇ’කාරයාගේ සම්භවය ආදි අමුතු ලක්ෂණ කිහිපයක් මේ කාල පරිච්ඡේදයෙහි දී භාෂාවෙහි පහළ වුණා. අනතුරු යුගයෙහි දී සිංහලය අපභ්‍රංශ ප්‍රණාලිය ඔස්සේ වැඩී ගොස් අයථා විශ්ලේෂණය, යථා සාදෘශ්‍යය ආදි නයින් කලින් නො දුටු ප්‍රයෝග රාශියක් ව්‍යවහාරයට ආ බව පෙණෙනවා. නිදසුන්: මෙව්, තෙක්, සේ, සා, නහමක්, මහම්, නෙන්, කොටය්, කොටැ. 10 වැනි ශතවර්ෂයට අයත් ධම්පියා අටුවා ගැටපදය වැනි ග්‍රන්ථයක් සියුම් ලෙස පරීක්ෂා කර බලන විට ඒ කාල පරිච්ඡේදය පමණේ දී සිංහලය කෙරෙහි පාලි සම්ප්‍රදාය කෙතෙක් දුරට බලපා ඇද්ද කියා පෙණෙනවා. ස්ත්‍රී ලිංගික හා නපුංසක ලිංගික නාම වරනැගීමේ දී 10 වැනි සියවසේ දී පවා පාලි විභක්ති ප්‍රත්‍යයයන් ඇතැම් විට ශේෂ වී තිබෙනු පෙණෙනවා. සුජය (= පාලි. සුජාය), නැඳැය දුව විසින් (පාලි. පිතුච්ඡා ධීතාය), පලන් (= පාලි. ඵලානි). පාලියෙහි අතීත කෘදන්තයක් විශේෂණය වශයෙන් යෙදෙන කළ විශේෂ්‍යයාගේ විභක්තිය, ලිංගය හා වචන ගැණීම සිරිතයි. ඒ අනුසාරයෙන් පැරණි ව්‍යාඛ්‍යාන ග්‍රන්ථයන් ‘‘ලක්ඛනං ආගතං දිස්වා’’ යනු ‘‘මාගම් ලකුණෙන් පිරිහුන් මද්‍රිය ආවිය දැකැයි’’ යී ද, කර්ම විභක්තියෙහි ස්ත්‍රී ලිංගික නාමයක් හා යෙදෙන ‘‘මතං’’ යනු ‘‘මිළිවිය’’ යී ද, ‘‘උතුසිනාතාය’’ යනු ‘‘ඔසප් ගෙණ නැහැවියට’’ යී ද අරුත් දක්වා තිබේ. 100% ක් පාලි ප්‍රයෝග වශයෙන් දැක්විය හැකි කලහ වඩී, කෙහෙයෙහි ගෙණ, වරවහන් නැඟී ආදි යෙදුම් ද පාලි ආභාසය එමට කියා පායි.
ක්‍රි. පූ. ශතවර්ෂයන්හි සිට ලංකාවෙහි ප්‍රචලිත ව ආ සංස්කෘත අධ්‍යයනය පොලොන්නරු යුගයෙහි දී මහත් උද්දීප්තියට පැමිණ අනතුරු සමයන්හි දීත් අඛණ්ඩ ව පැවත ගෙණ ආවා. ඒ සංස්කෘත බලපෑම කරණකොටගෙණ දහස් ගණනක් තත්සම, අර්ධතත්සම හා තද්භව ශබ්ද සිංහලයට ප්‍රවිෂ්ට වූ බව ප්‍රකට කරුණකි. මේ හැර විභාග, ආරාධනා, විවේක වැනි ශබ්ද සෑහෙන සංඛ්‍යාවක් සංස්කෘතයට නු හුරු වූ අමුතු අර්ථයන්හි සිංහලයෙහි ව්‍යවහාරයට පැමිණුණා. මුද්‍රිකඵල, හෙෂ්ටිම වැනි සිංහල සංස්කෘත ප්‍රයෝග ද ව්‍යවහාරයට පැමිණියා. ඉලක්කය, වාසගම, පාඩම, පත්තියම්, මාන්දම, සාදික්කා, ගෙන්දගම්, අතිවිඩයම්, අසමෝදගම් වැනි ශබ්ද රාශියක් සිංහලයට පැමිණ තිබෙන්නේ ද්‍රවිඩ භාෂාවන් ඔස්සේ සංස්කෘතයෙනි.
ක්‍රි. පූ. ශතවර්ෂයන්හි සිට ද්‍රවිඩ භාෂාව ද සිංහලය කෙරෙහි බලපා ඇති බව ඉපැරණි සෙල්ලිපිවල දක්නා ළපරිදේව, මනුමරක වැනි ශබ්දයන්ගෙන් පෙණේ. කල් යත් යත් ම ද්‍රවිඩ භාෂාවන්ගේ බලපෑම කරණකොටගෙන විශාල සංඛ්‍යාවක් ද්‍රවිඩ ශබ්ද සෑහෙන සංඛ්‍යාවක් ද්‍රවිඩ ප්‍රයෝග ද, ව්‍යවහාරයට වැද ගෙණ ඇති බව පෙණේ. තොටිල්ල, කනවැන්දඹු, උදවු, කුඩ, කොඩි, ආප්ප, පිට්ටු, මෝර, කොල්ලු, කඩල, මාමා, මස්සිනා, අයියා, අක්කා, කොණ්ඩය, පෙකණිය, කුරුම්බා, වරකා, සීදේවී, මූදේවී, උඩැක්කි, තම්මැට්ටම්, කොඩිවිණ, පිල්ලි, සූනියම්, ආඩතෝඩා, කොත්තමල්ලි ආදි වචන ද, වහන්ලයි, සුළං ගහයි, එංගලන්තය බලා නික්මෙයි, සතුරා පිටු දකී, බඩ වඩා ගණු, බලාගෙණ (සිටී), අරගෙණ (එනු) ආදි ප්‍රයෝග ද ද්‍රවිඩ බසින් අපට ලැබී ඇති දායාදයි. තාරතම්‍ය ප්‍රකාශ කිරීමෙහි දී පැරණි වහරෙහි දක්නා ‘‘ එ වරා....’’ යන ප්‍රයෝගයෙහි ද, ‘‘මීට වඩා එය හොඳය’’ යන යෙදීමෙහි ද බෙහෙවින් ම දක්නට ලැබෙන්නේ ද්‍රවිඩ මුහුණුවරකි. (භික්ෂූන් වහන්සේ ) දෙනමක්, අඹුන් මිනිසුන් යන ප්‍රයෝග දෙක ව්‍යවහාරයට ආ අයුරු කලක් ම සිත සිතා සිටි මට ඒ දෙක ම දෙමළ බසෙහි යෙදෙනු දැකීම පුදුමයට හේතු විය.
සොළොස් වන සියවසෙහි දී ලංකාවට ගොඩ බැස කලක් මෙහි විසූ පෘතුගීසීන්ගේ සංස්කෘතිය සිහිපත් කරවන ශබ්ද රාශියක් සිංහලයට පිවිසගෙණ තිබේ. ලක් වැස්සන් රෝමානු කතෝලික ආගමට හරවා ගැණීමටත් එම ආගම ප්‍රචාරය කිරීමටත් පෘතුගීසීන් දැඩි උත්සාහයක් ගත් හෙයින් කතෝලික ආගමික ව්‍යවහාරයෙහි දක්නා ඔරසම්, ආඤ්ජු, තිලිංතාඩි, බොරලික්කං, වෑස්බර, කන්තාරු ආදි ශබ්ද මුළුමනින් ම පාහේ පෘතුගීසි ය. ඒ හැර අද වුවත් ව්‍යවහාරයෙහි දක්නා බාල්දි, පීරිසි, කෝප්ප, වීදුරු, තුවාය, සබන්, දෝසි, තිරිඟු, සාය, කරාබු, සාක්කුව, ලේන්සුව, සපත්තුව, ලෙල්ලම, සිදාදි, සේද, බෝනික්කා, බේබදු, වගාව, කසාද, බුරුම, පෝරකය, තරංකය, මස්සා බාල්දු, ඉන්නේරු, ඉස්පාසු, දිස්කාන්සු, යුදෙව්, විල්ලූද, ආසියාතික, ඕලන්දේසි ආදිය පෘතුගීසි තත්සම ශබ්දයි.
අද සිංහල ව්‍යවහාරයෙහි ව්‍යාප්ත ව පවත්නා චාං, සුමාන වැනි ශබ්ද පෘතුගීසියයි ඇදහිය නො හැකි තරම්. ප්‍රෙගාං, දොබ්‍රාදු යන පෘතුගීසි ශබ්ද පෙරනම් හෝ පෙරගම් හා දෙබරාදු යී සිංහල ඌරුවට හැඩ ගැසී තිබේ. ටැන්කි, බෝල, දියමන්ති, බොත්තම්, ඉංජිනේරු යන ශබ්ද ඉංග්‍රීසි තත්සම යයි නොයෙක් දෙනා වරදවා ගණිතත් ඒවා සිංහලයට පැමිණ තිබෙන්නේ පෘතුගීසි බසිනි. ඇතැම් පෘතුගීසි ශබ්ද දෙමළ වැනි අනික් මාධ්‍යයන් ඔස්සේ සිංහල කරා පැමිණ තිබේ. කාලතුවක්කු.
පෘතුගීසින්ට අනතුරු ව ලංකාවෙහි බලයට පැමිණි ලන්දේසීන්ගෙන් ද නීතියට අදාළ වචන රාශියකුත්, කෑම් පීම්, ඇඳුම් පැලඳුම්, ගෘහ භාණ්ඩ ආදි වශයෙන් ඔවුන්ගේ සභ්‍යත්වයට අදාළ ශබ්ද රාශියකුත් සිංහලයට පිවිසගෙණ තිබේ.
ලන්දේසින්ගෙන් පසුව මෙරට බලයට පැමිණි ඉංග්‍රීසීන්ගේ බලපෑම තත්සම ශබ්දයන්ට පමණක් සීමා වී නො සිට සිංහලයෙහි පද යෝජනාව කෙරෙහි ද අධික ව පැවැත්තේ ය. එසේ ම සාහිත්‍යය කෙරෙහි ද ඒ බලපෑම අධික විය. ‘‘දුම්රිය අල්ලන්ට බැරි විය’’, ‘‘විභාගයට සිටියෙමි’’, ‘‘විභාගය ගත්තෙමි’’ ආදි යෙදුම් අනාගතයෙ දී සිංහල භාෂාවේ ඉතිහාසය සොයන්නවුන්ගේ පරීක්ෂණයට භාජනය විය යුතු ප්‍රයෝගයි.
ලංකාව හා නොයෙක් අයුරින් සම්බන්ධකම් පැවැත්වූ තවත් නොයෙක් ජාතීන්ගේ භාෂාවන්ගෙන් ද වචන සිංහලයට ඇතුළු වී තිබේ. අපේ වචන කෝෂය පරීක්ෂා කොට බැලීමෙන් අපේ මුතුන් මිත්තන්ගේ ආහාර පාන, ඇඳුම් පැලඳුම්, රැකී රක්ෂා, ආවාහ විවාහ, සිරිත් විරිත්, කලා ශිල්ප, අණ පනත්, වැඳුම් පිඳුම් ක්‍රම ආදිය පිළිබඳ ප්‍රමාණවත් අවබෝධයක් ලබා ගත හැකියි. මෙසේ දරාඬලේකම්, දකපෙත, කූරුවෙ, අටමගඩිගය, වැලැක්වීමේ ලෑම, කුල වැදීම, රන්දෝළිය, එකගෙයි කෑම, බිසෝකොටු, රජමොහොල්, මීවිත, දැල්පූ, කබලුපූ, ලාලු, හත්මාළු, අගුබැලීම ආදි ප්‍රයෝගයන්ගෙන් අපේ අතීතය බොහෝ දුරට අනාවරණය වෙයි. අනික් භාෂාගත ශබ්දය සිංහලයට ගන්නා අතර ම කදුරුගොඩ, ගොඩිගමුව, හුණුගම, ගංතලා වැනි සිංහල වචන කන්තරෝඩෛ, කොඩිකාමම්, චුන්නාකම්, කන්තලෙයි ආදි වශයෙන් වෙනස් වී ගිය අයුරු ද විමැසුම මනායි.
පෘතුගීසි ඉතිහාස ග්‍රන්ථයක හමුවුණු ‘‘ජදකා’’ යනු කිම්දැයි බොහෝදුරට පරීක්ෂා කරගෙණ ගිය මට අවසානයේ දී වැටහී ගියේ ඒ ශබ්ද සිංහල ‘‘යක්දෙස්සා’’ යනුවෙහි විකෘති බව යි. විවිධ සභ්‍යත්වයන් හා ගැටීම් කරණකොටගෙණ ඇතැම් පැරණි දේත් ඒවායේ සංඥා නාමත් අභාවයට ගිය අතර අමුතු සංස්කෘතික දෑත් ඒවා හඟවන ශබ්දත් ව්‍යවහාරයට පැමිණ ඇති බව පෙණේ. කලින් සිට භාවිතයෙහි ආ දෙයක් ඇතැම් විට අමුතු ලෙසකින් ප්‍රකාශ කරණු පෙණේ. බොස්ගෙඩිය තුළට හෝ ඇක්සලයට තෙල් දමනවා කියනු විනා ‘‘අකුරග වදන් දීම කැ’’යි කිවහොත් ඒ අදහස කී දෙනෙකුට වැටහී යා හැකි ද? මෙසේ භාෂාව ජීව වස්තුවක් බවත් එය පරිසරයට අනුව වෙනස් වෙමින් යන බවත් සිත තබා ගත යුත්තකි.
සිංහලයෙහි වටිනාකම
සිංහල භාෂාවේ ඇති සාරගර්භ භාවයත්, එහි අපේ මුළු ඉතිහාසය ම ගැබ් වී තිබෙන අයුරුත්, එහි ඇති ගැඹුරු බවත්, එහෙයින් ම එහි ඇති වැදගත්කමත්, ප්‍රත්‍යක්ෂ වනුයේ සියුම් ලෙස භාෂාව හදාරණ විටය. සිංහල ආඛ්‍යාතයේ ඉතිහාසය විමසන විට භාෂා රසිකයාට විනෝදකාමියෙකු කදිම චිත්‍රයක් බැලීමෙන් ලබන ආස්වාදයට නො දෙවැනි ප්‍රීතියක් ලබා ගත හැකියි. අස - ඇසීමෙහි ධාතුව, ව- වීමෙහි ධාතුව, කකිය - කැකියුම්හ ධාතුව, රිංග - රිංගීමෙහි ධාතුව, හිකුම් - හික්මීමෙහි ධාතුව, සනහ - සැනහුම්හි ධාතුව, හදාර - හැදෑරීමෙහි ධාතුව යන මේ ධාතුන්ගේ ඉතිහාසය ඉතා පුදුම එලවන සුලුය. ‘‘එයි’’ යන ආඛ්‍යාතයේ අතීත කෘදන්තය ‘‘ආ’’ වනුයේ කවර හෙයින් ද, ‘‘යයි’’ යන ආඛ්‍යාතයේ අතීත කෘදන්ත රූපය ‘‘ගිය’’ යි වනුයේ කවර හෙයින් ද, දැකීම් අර්ථයෙහි යෙදෙන ‘‘දිස්’’ ධාතුවේ වර්තමාන කාලික ආඛ්‍යාතය‘‘දකී’’යී වනුයේ කවර හෙයින් ද යනාදිය අප අතුරින් කොතෙක් දෙනා සිතා බලද්ද? ‘‘උයයි’’ යන කර්තෘකාරක හා නිරුත්සාහක රූපය ‘‘ඉදෙයි’’ කියා විය යුත්තේ කවර හෙයින් ද යනුත් අප කල්පනාවට භාජන විය යුත්තකි. මෙසේ සිංහල භාෂාවෙහි කවර අංශයක් ගැණ සිතා බැලුවත් දීර්ඝ ඉතිහාසයක් ගැබ් වී ඇති බව එකහෙළා ම පෙණේ.
නූතන අධ්‍යයනය
භාෂාවන්ගේ අධ්‍යයනය උදෙසා අද ලෝකයේ දියුණු රටවල ලොකු උනන්දුවක් හා උද්‍යෝගයක් දක්වනවා - විශේෂයෙන් ම ජීවමාන භාෂාවන්ගේ අධ්‍යයනය උදෙසා. ඇතැමුන් භාෂාවක ඉතිහාසය කෙරෙහි සැලකිලි දක්වන අතර බහුතර පක්ෂය සැලකිලි දක්වන්නේ භාෂාවක උච්චාරණයෙහි මූලික ශබ්ද මොනවා ද, ඒ ශබ්ද එකට යෙදෙන්නේ කවර රීතීන්ට අනුව ද, ඒ ශබ්දයන්ගෙන් සැදුණු නාමාඛ්‍යාතාදි පදයන්ගේ සාධනය කෙසේ ද, වාක්‍යයන්හි පදයන්ගේ යෝජනා ක්‍රම කවරේ ද, අර්ථ විභාග කවරේ ද යනාදිය කෙරෙහි ය. එසේ ම සෑම භාෂාවකට ම අදාළ උපභාෂා තියෙනවා - සිංහලයට වැදි භාෂාව, මාලදිවයින් භාෂාව හා රොඩී භාෂාව වැනි වූ ඒ උපභාෂාවන් අධ්‍යයනය කරනු ලබනවා. එසේ ම එක ගණයකට හෝ පවුලකට අයත් භාෂාවන්ගේ තුලනාත්මක අධ්‍යයනයක් මගින් ඒ භාෂාවන්ගේ අතීතය හා අන්‍යෝන්‍ය සබඳකම් පිළිබඳ නොයෙක් තොරතුරු සොයාගණු ලබනවා. එංගලන්තය, අමෙරිකාව, ප්‍රංශය, ජර්මනිය, ස්විට්සර්ලන්තය වැනි රටවල භාෂාවන්ගේ එක් එක් මූලික වචනයක ව්‍යාප්තිය සොයාගෙණ, එය සිතියම් මඟින් පෙන්වනවා - භාෂා භූගෝලය කියා. ලංකාවෙන් නිදසුනක් දක්වනවා නම් ‘‘උද්දනවා’’ හෝ ‘‘පිරිවැස්ස’’ හෝ ‘‘සුමානය’’ යනු ලංකාවේ කොයි කොයි පළාත්වල ව්‍යවහාර වේදැයි සොයා බලා, එසේ ව්‍යවහාර වන පළාත් සිතුවමක් මගින් දක්වා වචනය එසේ පැතිර ගිය ආකාරය විමසනු ලබනවා. ඉන්දියාව මුළුල්ලෙහි ඇති සියලු භාෂාවන්ගේ ම පාහේ විස්තරාත්මක වර්ණනයක් කිරීමට දැන් උගතුන් පිරිසක් පුහුණු කරවමින් විධිවිධාන සලස්වාගෙණ යනවා. ඒ නිසා අපේත් යුතුකමක් වී පවතිනවා. ලංකාවේ ප්‍රචලිත ප්‍රධාන භාෂාවන් දෙක වන සිංහල හා දෙමළ යන දෙකත් ඒවාට අදාළ අනික් උපභාෂාත් පිළිබඳ විද්‍යාත්මක අධ්‍යයනයක් කරලා, ලෝකයේ උගත් සමාජය හමුවට ඒ විස්තර විභාග ඉදිරිපත් කිරීම.
ප්‍රාචීන භාෂාවන්ගේ දියුණුව උදෙසා අනල්පෝත්සාහයක් ගෙණ උදාර සේවයක් කළ මහෝත්තම යෙකු ගෞරවයෙන් සිහිපත් කරණ මෙම අවස්ථාවෙහි දී මෙහි රැස් වී සිටින උගත් පිරිසට කිව යුත්තේ සිංහලයෙහි ප්‍රෞඪත්වය වටහා ගැණීමට නම් සිංහලය සමඟ ම ඒ හා ඒකාබද්ධ වී ඇත්තා වූ පාලි, සංස්කෘත හා ප්‍රාකෘත භාෂාත්, ප්‍රාකෘතයන් අතුරෙනුත් විශේෂයෙන් ම අපභ්‍රංශ ප්‍රාකෘතයත්, සිංහලය කෙරෙහි බලපා ඇති දෙමළ, මලයාලම්, තෙලිඟු, කර්ණාට යන ප්‍රධාන ද්‍රවිඩ භාෂාවන් අතුරෙන් යටත් පිරිසෙයින් දෙමළ භාෂාවටත්, පෘතුගීසි, ලන්දේසි හා ඉංග්‍රීසි යන භාෂාත්, සිංහලට සමාන්තර ව වැඩී ඇති හින්දි, වංග, මරාඨී, ගුජරාටි ආදි ඉන්දියානු භාෂාවන්ගෙන් හැකි පමණ සංඛ්‍යාවකුත් උගත යුතු බවයි. එබඳු පුළුල් දැනීමක් ඇති කරගැණීම එක් පුද්ගලයෙකුට දුෂ්කර සේ පෙණේ නම් විශ්වවිද්‍යාලයත්‍රයේත් අනෙක් උසස් විද්‍යාපීඨයන්හිත් වෙසෙන පඬිවරුන් අතර යම්කිසි සැලැස්මක් හා සංවිධානයක් ඇති කරගෙණ වුව ද කළ යුතු උදාර කර්තව්‍යයකි ඒ.
සිංහල භාෂාවේ යථා තත්ත්වය අවබෝධ කරගැණීමට වෙහෙසෙන්නවුන්ට දොස් කීමටත් ඔවුන්ගේ ඇති නැති වැරදි සෙවීමටත් සැරසී සිටින්නන් අප රටේ එමට වුවත් සිංහලය පිළිබඳ ප්‍රමාණවත් අවබෝධයක් ඇති කරගැණීමේ දුෂ්කරතාව වටහා ගැණීම පවා කළ හැක්කේ ඉතා ස්වල්ප දෙනෙකුට පමණක් බවයි අවසාන වශයෙන් මා සඳහන් කළ යුත්තේ.
1964 දී පළකරනු ලැබූ ශ්‍රී සෝරත සාහිත්‍යය නම් ග්‍රන්ථයෙන් උපුටා ගැනිණි.
සැ.යු. මෙහි අක්ෂර වින්‍යාසය සකසා ඇත්තේ විද්‍යෝදය සම්ප්‍රදායයට අනුකූල ව ය.
