මහාචාර්ය ඒ. වී. සුරවීර මහතා විසින් 2012දී පළ කරන ලද සාහිත්‍ය කලා ප්‍රදීපිකා නම් විචාර වචන කෝෂයේ සාහිත්‍යය, ජනකලා, සංගීත, නාට්‍ය, චිත්‍ර මූර්ති, භාෂා, ව්‍යාකරණ හා වාග්විද්‍යා ආදි විෂයයන්ට අදාළ වචන රාශියක් අන්තර්ගත වෙයි. මෙහි පළ වනුයේ එම ග්‍රන්ථයෙන් උපුටාගත් භාෂා, ව්‍යාකරණ හා වාග්විද්‍යා විෂයයන්ට අදාළ වචන මාලාවකි.
අක්ෂර වින්‍යාසය - Orthography/ Spelling
භාෂාවක ලේඛන ව්‍යවහාරයේදී අවශ්‍ය නිවැරැදි අක්ෂර භාවිතය. සිංහල අක්ෂර වින්‍යාසයේදී ත, ථ සහ ද, ධ යනාදි අල්පප්‍රාණ මහාප්‍රාණ අක්ෂර, තාලව්‍ය ශ කාර, මූර්ධන්‍ය ෂ කාර, දාන්ත්‍ය ස කාර, මූර්ධන්‍ය ණ කාර, දාන්ත්‍ය න කාර, දාන්ත්‍ය ල කාර, මූර්ධන්‍ය ළ කාර යනාදි අක්ෂරයන්ගේ භාවිතය කෙරෙහි විශේෂයෙන් සැලකිලිමත් වීම අපේක්ෂිතය.
අකාරාදි අනුක්‍රමිකතාව - Alphabetical Order
යම් කාර්යයක් සඳහා වචන ගොනු කිරීමේදී අනුගමනය කෙරෙන පිළිවෙළ වන්නේ අකාරාදි අනුක්‍රමිකතාව යි. උදාහරණ වශයෙන් සිංහලයේ අකාරාදි අනුක්‍රමිකතාව නම් අ, ආ, ඇ, ඈ, ඉ, ඊ යනුවෙන්ද ඉංග්‍රීසියේ නම් a, b, c, d යනාදි වශයෙන්ද පිළිවෙළින් අක්ෂර යෙදීමය. ශබ්දකෝෂ සම්පාදනයේදී මෙන්ම සූචිකරණයේදීද මේ මාර්ගය අනුගමනය කෙරේ.
අකාරාදිය - Dictionary
‘ශබ්දකෝෂය’ යන අර්ථයෙන්ම ‘අකාරාදිය’ යි යෙදේ. කවර භාෂාවකින් හෝ ශබ්දකෝෂ සම්පාදනයේදී ඒ භාෂාවේ හෝඩියේ ඇති අක්ෂර අනුපිළිවෙළ අනුගමනය කෙරෙන බැවින් ශබ්දකෝෂය යන අර්ථයෙන් ‘අකාරාදිය’ යි යොදනු පෙනේ. ශබ්දකෝෂය, කෝෂ ග්‍රන්ථය බ.
අන්තර් වාක්‍යය - Clause
සම්පූර්ණ ප්‍රධාන වාක්‍යයක් නොවන, එහෙත්, සාමාන්‍යයෙන් කර්තෘ, කර්ම, ක්‍රියා යන කොටස් තුනකින් යුක්තව යම් අදහසක් ප්‍රකාශ කෙරෙන වගන්තිය.
අර්ථ විචාරය - Semantics
වාග්විද්‍යා අධ්‍යයනයේ අංශයකි. අර්ථ විචාරය ආදියේ පටන් සංස්කෘත වෛයාකරණයන්ගේ අවධානය යොමු වූ විෂයක් වූයේය. පාණිනි, කාත්‍යායන, පතංජලී, භර්තෘහරී ආදි භාෂා ශාස්ත්‍රඥයෝ එහිලා මුල් තැන ගනිති. භාරතීය අර්ථ විචාර ක්‍රමයේ විශේෂාංගය වූයේ ධ්වනි - ස්ඵෝට සිද්ධාන්තය බව කිව හැකිය. භාෂාවේ හැම අංගයක්ම ස්ඵෝටයක් හෙවත් අර්ථ දනවන්නක් බව ස්ඵෝටවාදය අනුව අවධාරණය කෙරිණ. අර්ථ විචාරය සම්බන්ධයෙන් අපරදිග වාග්විද්‍යාඥයන් විසින් පර්යේෂණ පවත්වනු ලැබීම ආරම්භ වූයේ දහනව වන සියවසේ මුල් භාගයේ පටන්ය. ලෙනාඩ් බ්ලූම්ෆීල්ඩ්, බ්‍රොනිස්ලෝ මලිනොවුස්කි, රූපට් ෆර්ත් ආදි මානවවිද්‍යාඥයන්ගේ සහ වාග්විද්‍යාඥයන්ගේ නම් මෙහිලා සඳහන් කළ හැකිය. භාෂා අධ්‍යයනය, සමාජවිද්‍යාව, මනෝවිද්‍යාව ආදි ශාස්ත්‍රයන්ට ගැති නොවන ස්වාධීන විෂයක් විය යුතු බව පවසමින් වාග්විද්‍යාව නියම විද්‍යාවක තත්ත්වයට පත් කිරීමෙහි ලා බ්ලූම්ෆිල්ඩ් මුල්තැන ගත්තේය. එහෙත්, එය අනෙක් විෂයන් හා සම්බන්ධ වන බව නම් ඔහු පිළිගත්තේය. ඒ අතර භාෂාව සමාජ ශාස්ත්‍රයක් කොට සලකා අර්ථ විවරණ දැක්වීමේ සම්ප්‍රදායක් සකස් කිරීමෙන් අර්ථ විචාරය ඉස්මතු කරනු ලැබූයේ බ්‍රොනිස්ලෝ මලිනොව්ස්කි නම් මානවවිද්‍යාඥයා සහ රූපට් ෆර්ත් නම් වාග්විද්‍යාඥයාද විසින් බව කියනු ලැබේ. වාග්විද්‍යා ක්ෂේත්‍රය තුළ අර්ථ විචාරයට මුල් තැන දෙනු ලැබූයේ විශේෂයෙන්ම ෆර්ත් විසිනි.
තවද, සංඥානය හා සංඥිතය අතර ඇති සම්බන්ධතාව පිළිබඳ කරන අධ්‍යයනය සංඥානවිද්‍යා අර්ථ විචාරය (Semiotics) නම් වේ. එහි ශාඛාවක් වන වාග්විද්‍යාවේදී වාගාලාපයක හෙවත් කියමනක අර්ථ ප්‍රකාශ වන ආකාරය විභාග කිරීම අර්ථ විචාරය නම් වේ.
අව්‍යය පද - Article
‘අව්‍ය’ යනු වැය නොවන හෝ ‘වරනැගිය නොහැකි’ යන අර්ථයි. මේ අනුව සිංහලයේ ‘නිපාත’ සහ ‘උපසර්ග’ යන පද වර්ග ‘අව්‍යය පද’ ගණයට අයත් වේ. ඉංග්‍රීසියේ article (-නිර්ධාරක) යන්න යෙදදෙනුයේ a, an, the යන පද සඳහාය. A සහ an යන දෙක අනියත (Indefinite) නමින්ද, the නියත (Definite) නමින්ද හැඳින්වේ.
ආදේශය - Substitute
යමක් වෙනුවට වෙනත් යමක් යෙදීම, පැමිණවීම හෝ භාවිතය. ‘ආදේශ කරනවා’ යනු එහි ක්‍රියා රූපයි. එසේ අමුතුවෙන් පමුණුවන දේ ආදේශකය වේ. සිංහල ව්‍යාකරණයේ ස්වරාදේශ, ගාත්‍රාදේශ යනුවෙන් සන්ධි දෙවර්ගයකි. උදා: වට + උර - වටොර - ස්වරාදේශ සන්ධියි. මෙහිදී අ + උ වෙනුවට ඔ කාරය ආදේශ වී ඇත. දඬු + කම් - දඬුවම් යන පදය සිද්ධ වී ඇත්තේ ක වෙනුවට ව යන ගාත්‍රාක්ෂරය ආදේශ කිරිමෙනි. මේ හැරුණු විට සාමාන්‍ය ව්‍යවහාරයේදී යමක් වෙනුවට අනෙක් දෙයක් යෙදීමටද ආදේශයයි භාවිත කෙරේ. ‘ආදේශය’ යන්න පුද්ගලාරෝපණය කිරීමෙන් ‘ආදේශක’ යන රූපය ලැබේ. ඉන් අදහස් වන්නේ කෙනෙකු වෙනුවෙන් වෙනත් අයෙකු පෙනී සිටීම ය.
උදාත්තය / ස්වරිතය - Accent
‘බර තබා කීම’ යනු සාමාන්‍ය අර්ථයයි. විශේෂයෙන් කාව්‍ය රචනයේදී හෝ රඟපෑමේදී හෝ සන්නිවේදනයේදී හෝ වචන භාවිතයේදී හෝ ඒ වචනයේ කිසියම් කොටසක් අවධාරණය කිරීමෙන් අපේක්ෂිත අර්ථය තීව්‍ර කර ගත හැකිය. ඉංග්‍රීසි සම්බන්ධයෙන් මෙය විශේෂයෙන් අදාළ වේ.
උපභාෂාව - Dialect
‘ප්‍රදේශීය භාෂාව’යිද යෙදේ. කිසියම් භාෂාවක් කථා කරන රටක හෝ ජනතාවක් අතර හෝ විවිධ හේතු සාධක පදනම් කරගෙන ඒ භාෂාවේම, විශේෂතා හෙවත් වෙනස්කම් ඇති වන්නේය. ඒ වෙනස්කම් සහිත භාෂා විශේෂය හැඳින්වෙන්නේ ‘උපභාෂා’ නමිනි. ශ්‍රී ලංකාවේ සිංහල භාෂාව භාවිත කරන ජනයා අතර විශේෂයෙන් උඩරට ප්‍රදේශයේත්, කොළඹ නගරාශ්‍රිත ප්‍රදේශයේත්, දකුණේ මාතර ප්‍රදේශයේත් ජනයාගේ භාෂා භාවිතයේ සහ උච්චාරණයේ වෙනස්කම් පවතී.
උපභාෂා පිළිබඳ ප්‍රභේද දෙකක් හඳුනාගෙන ඇත. එනම්, ප්‍රදේශීය උපභාෂා (Regional dialect) සහ සමාජීය උපභාෂා (Social dialect) යනුවෙනි.
කටවහර - Colloquialism/ Spoken Word
කථා ව්‍යවහාරය; කතාබහේදී භාවිත කෙරෙන භාෂා ව්‍යවහාරය. නාට්‍ය රචනයේදීද, නවකතා හා කෙටිකතා පාත්‍ර වර්ගයා විසින් භාවිත කරනු ලබන සංවාදවලදීද කටවහර උපයෝගි කර ගනු ලැබේ.
කෝෂ ග්‍රන්ථය - Lexicon
‘කෝෂය’ යන්නට දිය හැකි එක් අර්ථයක් නම් ‘යමක් ඒකරාශි වන ස්ථානය’ යනුය. කෝෂ ග්‍රන්ථයක ඒකරාශි වන්නේ වචනයි. ‘අභිධාන ග්‍රන්ථ’ යනු මීට යෙදෙන අනෙක් නමයි. භාෂාවක අවයව වශයෙන් සැලකෙන ව්‍යාකරණ, නිරුක්ති, ඡන්දෝලංකාර ආදි වූ ශාස්ත්‍ර විශේෂයන් අතුරෙහි අභිධාන ග්‍රන්ථ සංඛ්‍යාත නිඝණ්ටු ශාස්ත්‍රයද එකකි. සූසැට කලා අතුරෙහි ‘නිඝණ්ටුඥාන’ හෙවත් ‘අභිධානඥාන’ යන්නද සඳහන් වේ.
අභිධානප්‍රදීපිකා වූ කලි අමරකෝෂය ආශ්‍රයෙන් මොග්ගල්ලාන මහතෙරුන් විසින් රචිත කෝෂ ග්‍රන්ථයකි. පියුම්මල සහ රුවන්මල් නිඝණ්ටුව යන ගී කෘති කෝට්ටේ කාලයට අයත් සේ සැලකෙන සිංහල ගී කෝෂ ග්‍රන්ථ දෙකකි. නිඝණ්ඩුව, නිඝණ්ටුව, ශබ්දකෝෂය, අකාරාදිය යන නම් මේ අර්ථයෙන් වර්තමානයේ භාවිත කෙරේ. ‘අකාරාදිය’ යන්නෙන් අදහස් කෙරෙන්නේ වචන අකාරාදි පිළිවෙළට ගළපා අර්ථ දැක්වීමය. මෙය වර්තමාන කෝෂ ග්‍රන්ථයන්ගේ ලක්ෂණය වුවත් එසේ වීම අනිවාර්ය ලක්ෂණයක් නොවේ. පුරාණ නිඝණ්ටු කර්තෘන් මේ පිළිවෙත හැම කල්හි අනුගමනය කර නැත. ශබ්දකෝෂ (Dictionary), විශ්වකෝෂ (Encyclopaedia) යන දෙවර්ගයද කෝෂ ග්‍රන්ථ ගණයට අයත් වේ.
චාරුලේඛනය - Calligraphy
විචිත්‍ර අකුරු ලිවීමේ හෝ ඇඳීමේ හෝ කලාව. චීන, ජපන්, අරාබි ආදි ලේඛන සම්බන්ධයෙන් චාරුලේඛනය කලාවක් ලෙස පුරාණයේ සිට දියුණු වූයේය. පසුව, අකුරුවල හැඩරුව ඇති වෙනත් මෝස්තර ඇඳීමද මෙයට අයත් කෙරිණ.
ද්‍රවිඩ / ද්‍රාවිඩ
ශබ්දකෝෂ අනුව ‘ද්‍රවිඩ’ යන්න භාවිත කෙරෙන්නේ ආන්ද්‍ර, කර්ණාටක, ගුර්ජර, තෙලිඟු, මහාරාෂ්ට්‍ර යන ප්‍රදේශවාසීන් හැඳින්වීම සඳහා සමූහාර්ථවත් පදයක් ලෙසය. ‘ද්‍රාවිඩ’ යනු යෙදෙනුයේ ඒ ඒ ප්‍රදේශවාසීන්ගේ භාෂාව හැඳින්වීම සඳහාය. ඒ අනුව දෙමළ, තෙලිඟු, කර්ණාටක, මලයාලම් ආදි දකුණු ඉන්දියානු භාෂා ද්‍රාවිඩ භාෂා ගණයට අයත් වන්නේය.
දෙමළ ජනයා හෝ දෙමළ භාෂාව භාවිත කරන ජනයා යන අර්ථයකින් ද්‍රවිඩ හෝ ද්‍රාවිඩ යන යෙදුම් අවිශේෂයෙන් භාවිත කිරීම සාවද්‍ය වේ.
ද්‍රාවිඩ භාෂා - Dravidian Languages
ලෝ පුරා පවත්නා භාෂා වංශ හෙවත් පවුල් අතුරින් එකකි. ද්‍රාවිඩ භාෂා වංශය වූ කලි ඉන්දියාවේ කෘෂ්ණ ගංගාවෙන් දක්ෂිණ ප්‍රදේශයේ ප්‍රචලිත වූවකි. ආර්යයන් ඉන්දියාවට පැමිණෙන්ට පෙරාතුව ද්‍රාවිඩ භාෂා භාවිත කරන්නන් ඉන්දු මිටියාවතේ පදිංචි වී සිටි බවත්, ආර්යයන්ගේ ආක්‍රමණයෙන් පසු දක්ෂිණ ප්‍රදේශයට සංක්‍රමණය වූ බවත් කියනු ලැබේ.
ද්‍රාවිඩ, දෙමළ යනු සමානාර්ථවත් වචන ලෙස ඇතැම් විට භාවිත කෙරෙතත්, එය සාවද්‍යය. ආර්ය මෙන්ම ද්‍රාවිඩ යනුද භාෂා සමූහයකට මෙන්ම ඒ භාෂා කතා කරන ජනයාටද භාවිත කෙරෙන සමූහාර්ථවත් යෙදුම්ය. ද්‍රාවිඩ භාෂා පවුලට දෙමළ, කණ්ණඩ, තෙලිඟු, මලයාලම් යන ප්‍රධාන භාෂා අයත් බව සැලකේ. ඇතැම් තැනක ‘පංච ද්‍රාවිඩ’ යන ව්‍යවහාරයක් පවතී. ඉන් අදහස් වන්නේ දෙමළ, කර්ණාටක, තෙලිඟු, ගුර්ජර, මරාටි යන භාෂා පහය. මේ අනුව ගුජරාටි, මරාටි යන භාෂා දෙකද ද්‍රාවිඩ භාෂා ගණයට අයත් කෙරේ. මීට අමතරව ගොන්දි, කුරුම්, තුළු, කෝට, තෝඩ, ඉරුළ, තොලම්, නායිකි, කොණ්ඩ, පාර්ජි ආදි වෙනත් අප්‍රධාන භාෂාද ද්‍රාවිඩ භාෂා පවුලට අයත් වේ.
නිරුක්ති ශාස්ත්‍රය - Etymology
භාෂාවක යෙදෙන යම් වචනයක උත්පත්තිය, ප්‍රභවය සහ සකස් වීම පැහැදිලි කෙරෙන ශාස්ත්‍රීය මාර්ගය.
වචනයක නිරුක්තිය, ප්‍රභවය, උත්පත්තිය යන අර්ථයෙන්ම ඉංග්‍රීසි Derivation යන වචනයක්ද තිබේ. වචනයක මූල ධාතුවේ පටන් එය සංස්කෘත, ලතින් ආදි මූල භාෂා ඔස්සේ සකස් වූ ආකාරය සෙවීම නිරුක්ති ශාස්ත්‍රයේ කාර්ය වේ. වාග්විද්‍යාව බ.
පදය
සාම්ප්‍රදායික වියරණ ඇදුරන් විසින් ‘පදය’ යන්නට නිර්වචන දී ඇත්තේ ‘විභක්ත්‍යන්තං පදම්’ කියාය. මේ අනුව ප්‍රකෘතියකට විභක්ති ප්‍රත්‍යයක් එක් වීමෙන් ‘පදය’ සෑදෙන බව කියැවේ. ‘මිනිස්’ යන ප්‍රකෘතියට ‘ආ’, ‘හු’, ‘උන්’ ආදි ප්‍රත්‍යයන් එකතු වීමෙන් පිළිවෙළින් ‘මිනිසා’,‘ මිනිස්සු’, ‘මිනිසුන්’ යනාදි පද සෑදේ. ඒ අතර ‘ගස්’ (බහු වැනි රූපද ලුප්ත විභක්තික පද ලෙසම ගැනේ. තවද සංස්කෘත සම්ප්‍රදාය අනුව යමින් නාම, ක්‍රියා, නිපාත, උපසර්ග යනුවෙන් පද සතර වැදෑරුම් කොට දැක්වීමක් දක්නට ලැබේ.
එහෙත් ‘පදය’ යන්න අද හඳුන්වනු ලබන්නේ වාක්‍ය නිර්මාණයට උචිත වන සේ කිසියම් රටාවකට ගළපනු ලැබුවා වූද, තනිව සිට යම් අර්ථයක් ප්‍රකාශ කරන්නා වූද අකුරු ගොනු වශයෙනි. මේ අනුව නම් ස්වතන්ත්‍රව අර්ථයක් ප්‍රකාශ කිරීමේ ශක්තියක් නොමැති උපසර්ග ‘පද’ ගණයට අයත් වන්නේ නැත. දුදන, අපිරිසිදු යනාදි පදයන්හි ‘දු’, ‘අ’ යන උපසර්ග තනිව යෙදිය හැකි නොවන බැවින් ඒවා පද ලෙස නොසැලකේ. මේ අර්ථ විග්‍රහය අනුව, වෙන් කොට ලිවිය හැකි අකුරු ගොනු පද යන නම ලබයි. එසේ වුවද, පද බෙදීම සම්බන්ධයෙන් දැඩි නීතියක් හෝ සම්මතයක් හෝ අද නොමැති බව පෙන්වා දිය යුතුව ඇත. එසේම ‘පද’, ‘වචන’ යන රූප දෙක බොහෝ විට සමානාර්ථවත්ව මෙන්ම ලිහිල්වද යෙදෙන බව පෙනේ. පදිම, වචනය බ.
පදිම - Morpheme
ඉංග්‍රීසි Morpheme යන්න සඳහා ‘පදය’ යන්න ඇතැම් විට භාවිත කෙරෙතත් දැන් ඒ සඳහා වාග්විද්‍යාඥයෝ ‘පදිම’ යන පාරිභාෂිකය යොදති. වාක්‍යයක තනිව සිට යම් අර්ථයක් ප්‍රකාශ කිරීමේ ශක්තිය ඇති අකුරු ගොනුව පදය නම් වන අතර, පදයක නිර්මාණයට මුල් වන ප්‍රකෘති ප්‍රත්‍යය වැනි අර්ථවත් රූප සඳහා ‘පදිම’ යන්න භාවිත කෙරේ. ‘ගොනා’ යන්නෙහි ‘ගොන්’ යන ප්‍රකෘතියත් ‘ආ’ යන ප්‍රත්‍යයත් දෙකම පදිම සේ ගැනේ. පදය, වචනය බ.
පර්යාය පදය - Synonym
සමානාර්ථවත් පදය. මෙය වඩාත් අදාළ වන්නේ කෝෂ ග්‍රන්ථ, නිඝණ්ටු ආදිය සම්පාදනයේදීය.
පාරිභාෂිත ශබ්දමාලාව - Terminology
කිසියම් විෂයකට අදාළව, ඒ අර්ථයෙන්ම යොදනු ලබන විශේෂ වචන සමූහය.
භාෂාව - Language
‘භාෂාව’ යන්නට විවිධ නිර්වචන දී ඇතත් බ්‍රිටැනිකා විශ්වකෝෂයෙහි (Encyclopaedia Britannica) දැක්වෙන විවරණය වඩාත් අර්ථවත් වේ. ඒ මෙසේය: ‘‘සමාජීය සමූහයක සාමාජිකයන්ද එහි කොටස්කරුවන්ද වශයෙන් අන්‍යෝන්‍ය ක්‍රියාකාරිතා සහ සන්නිවේදන කාර්යය සඳහා මිනිසුන් විසින් යොදාගනු ලබන සම්මුතික වාක්සංකේත පද්ධතියකි.’’ මේ වාක්සංකේත පද්ධතිය නම් වචන වේ.
ඉංග්‍රීසි ව්‍යවහාරය අනුවත් වාග්විද්‍යා අධ්‍යයනය අනුවත් Language - භාෂාව සහ Speech - භාෂණය යන පද අතර වෙනසක් ඇතත් සාහිත්‍ය විචාරයේදී ඒ ප්‍රභේදය සැලකීම අත්‍යවශ්‍ය නැත.
භාෂා සම්ප්‍රදාය දිගු කලක පටන් සාධු සම්මතව පැවත එන්නා වූ දෙය සම්ප්‍රදාය නම් වේ. කවර භාෂාවක වුවද ව්‍යවහාර පරම්පරාවෙන් එන්නා වූ ප්‍රයෝග (යෙදුම්) පවතී. ඒවා කාලාන්තරයක් තිස්සේ ව්‍යවහාර වීම නිසා නිරවද්‍ය සේ සලකනු ලැබේ. භාෂා සම්ප්‍රදාය යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නේ එබඳු ප්‍රයෝගයි.
ඇතැම් භාෂා සම්ප්‍රදායානුකූල යෙදුම් සාමාන්‍ය ව්‍යකරණ රීති අනුව සලකන කල සාවද්‍ය සේ පෙනී යයි. ඇතැම් යෙදුම් අර්ථ විරහිත සේද පෙනේ. එසේම බොහෝ යෙදුම්වලින් මතු වන්නේ කෝෂාර්ථවලට අන්‍ය වූ වෙනත් අර්ථයකි.
පද සංයෝග අනුව විශේෂාර්ථ, වාක්‍ය ගැළපීම්, ව්‍යාකරණ රීති, අලංකාර ආදිය සකස් වන්නේද භාෂා සම්ප්‍රදාය අනුවය. භාෂා භාවිතයේදී සම්ප්‍රදායට විශේෂ අවධානයක් දැක්වීම අපේක්ෂා කෙරේ. සිදත් සඟරා නම් ව්‍යාකරණ ග්‍රන්ථයෙහි ‘වහරනුසෙරෙන් සපයා’යි සඳහන් වන්නේ එබැවිනි.
වචනය - Word
වචනය, පදය යන රූප බොහෝ විට සාම්ප්‍රදායිකව සමානාර්ථවත්ව යෙදී ඇත්තේය. ‘පද පෙරළි, සිව්පදන් සිදු සේ සලකනු’, ‘කිරියකර පද සබඳ’ යන යෙදුම් අනුව ඒ බව පැහැදිලි වේ. එහෙත්, නූතන වාග්විද්‍යාඥයෝ ‘පද’ හා ‘වචන’ යනු දෙකක් සේ ගනිති. ව්‍යාකරණ ඇදුරන් ඒක බහු භේදය හැඳින්වීමේදී වචන යන්න යෙදූ අතර එහිදී ‘පද’ යි භාවිතයක් නැත. පදය, පදිම බ.
වාංමාලාව - Vocabulary
කථනයේදී හෝ ලේඛනයේදී හෝ කථකයා හෝ ලේඛකයා හෝ විසින් භාවිත කරනු ලබන වචන සමූහය.
පැහැදිලි ලෙසත්, ව්‍යක්ත ලෙසත් අදහස් පැවසීමේදී මෙන්ම නිර්මාණාත්මක රචනයේදීද පෘථුල වාංමාලාවක් තිබීම අනිවාර්ය වේ.
වාක්‍යය - Sentence
වාක්‍යය වනාහි පූර්ණ අර්ථයක් ගෙන දෙන පරිදි එකට ගළපනු ලබන වචන සමූහයකි. වාක්‍යයේ කාර්යය සතර ආකාර වේ.
1. යම් අදහසක් ප්‍රකාශ කිරීම
2. ප්‍රශ්නයක් ඇසීම
3. යම් විධානයක්, අභියාචනයක් වැනි යමක් පැවසීම
4. යම් හැඟීමක් හෝ චිත්ත වේගයක් හෝ ප්‍රකාශ කිරීම ඒ සතරයි.
අංග සම්පූර්ණ වාක්‍යය කර්තෘ, කර්මය, ක්‍රියාව යන කොටස් තුනකින් යුක්ත බව සාමාන්‍ය පිළිගැනීමයි. මේ කොටස් ප්‍රකටව නොසිට අධ්‍යාහාරයෙන් වුව තිබිය හැකිය.
වාක්‍ය රචනය - Essay
සීමාසහිත දිග ප්‍රමාණයකින් යුක්ත වන සේ යම් විෂයයක් මුල් කරගෙන ලියනු ලැබූ ඒකාබද්ධතාවකින් යුක්ත ගද්‍යමය නිබන්ධය.
වාක්‍ය රචනය වූ කලි කලින් කල යුරෝපයේ ලේඛකයන්ගේ අවධානය යොමු වූ සාහිත්‍යාංගයකි. ප්‍රංස ජාතික ලේඛකයෙකු වූ මිෂෙල් මොන්ටාන් (Michel Montaigne; 1533 – 1592) Essais යන ප්‍රංස වචනය නිපදවා ගත් බවත්, මේ රචනා ක්‍රමය මුල් වරට ප්‍රචලිත වූයේ ඔහු නිසා බවත් කියනු ලැබේ. එංගලන්තයේ ප්‍රකට වාක්‍ය රචනාකරුවා (Essaist) නම් ෆ්‍රැන්සිස් බේකන් (1561 – 1626) බව සාමාන්‍ය පිළිගැනීමයි. ගෝල්ඩ්ස්මිත්, මැකෝලේ, චෙස්ටර්ටන් යන අයද සුප්‍රකට වාක්‍ය රචනාකරුවෝය.
වාක්‍ය රචනයේ වස්තු විෂයය පිළිබඳ සීමාවක් නැත. රමණීය විචිත්‍ර භාෂාවෙන් සහේතුක, තර්කානුකූල සත්‍ය කරුණු සංග්‍රහ කෙරෙන මේ සාහිත්‍යාංගයෙහිදී ඊටම විශේෂ වන සාහිත්‍යමය අගයක්ද අපේක්ෂා කෙරේ.
සිංහලයේ නම් වාක්‍ය රචනය නමින් දියුණු වූ සාහිත්‍යාංගයක් ගැන සඳහන් නොවේ. එය අද මෙරට පාසල් ශිෂ්‍යයන්ගේ හා වෙනත් විභාගාපේක්ෂකයන්ගේ භාෂා ප්‍රාගුණ්‍යය විභාග කිරීමේ අභ්‍යාසයකට සීමා වී ඇත්තේය.
වාක්‍ය වින්‍යාසය - Syntax
වාක්‍ය ගැළපීම යන අර්ථයි. ලේඛන කාර්යයේදී අර්ථවත්ව, නිරවුල්ව, නිවැරැදිව වාක්‍ය ගැළපීම අපේක්ෂා කෙරේ. ඒ ගැළපීමේ පිළිවෙළ වාක්‍ය වින්‍යාසය නමි.වාක්‍යයකින් අපේක්ෂා කෙරෙනුයේ රචකයාගේ අදහස් අන්‍යයන්හට සන්නිවේදනය කිරීමයි. යම් වාක්‍යයකින් එය කියවන්නාට හෝ අසන්නාට හෝ එහි අන්තර්ගත අර්ථය පැහැදිලි නොවේ නම් ඉන් අපේක්ෂිත අරමුණ ඉෂ්ට නොවේ.වාක්‍ය වින්‍යාසයේදී සැලකිය යුතු කරුණු රාශියකි. පද සිද්ධිය, උචිත පද, පර්යාය ශබ්ද, විරුද්ධාර්ථ පද/ ශබ්ද, ධ්වනිතාර්ථ, දෝෂ පරිහාරය, භාෂා සම්ප්‍රදාය යන කරුණු ඉන් ප්‍රධාන වේ.
වාක්‍යාංශය - Phrase
කර්තෘ, ක්‍රියා යන කොටස් ගැළපීමක් නොමැති, යම් අදහස් මාත්‍රයක් ඉදිරිපත් වන වචන සමූහය, වාක්‍යඛණ්ඩය.
වාගලංකරණය - Rhetoric
වාගලංකරණය යන්නෙන් සාම්ප්‍රදායිකව අදහස් කෙරෙනුයේ යම් අදහසක් හෝ චින්තනයක් හෝ අන්‍යයන් ඇද ගන්නා ආකාරයෙන් ඉදිරිපත් කිරීම සඳහා වචන භාවිතයේදී යොදාගනු ලබන උපක්‍රම හෙවත් මාර්ග වේ. ඇරිස්ටෝටල් Rhetorica නම් කෘතිය සම්පාදනය කළේ චතුර දේශනයක් ඉදිරිපත් කිරීමේදී අවශ්‍ය උපදෙස් දීම සඳහාය.
පසු කාලයේදී දේශන සඳහා පමණක් නොව, රචනය සඳහාද වාගලංකරණය අවශ්‍ය වූයේය. සාහිත්‍ය නිර්මාණයේදී වාගලංකරණය අවශ්‍ය වූයේය. සාහිත්‍ය නිර්මාණයේදී වාගලංකරණයට වැදගත් තැනක් හිමි වන බව පිළිගැනේ.
වාග්විද්‍යාව - Linguistics
ඉතා පුළුල් ලෙස සලකන කල වාග්විද්‍යාව නම් ‘භාෂාවේ විද්‍යාත්මක අධ්‍යයනය’ යනුවෙන් නිර්වචනය කළ හැකිය. භාෂා අධ්‍යයනයේදී නිරුක්ති ශාස්ත්‍රය (Etymology), ඓතිහාසික හා තුලනාත්මක භාෂා අධ්‍යයනය (Philology) යන භාෂා අධ්‍යයන මාර්ග ප්‍රචලිත වීමෙන් පසුව, ඒ විෂයය තවදුරටත් පුළුල් වී භාෂා භාවිතය සහ ජන ජීවිතය විෂයයෙහි සියලු අංශ පිළිබඳ අධ්‍යයනයේ තත්වයට විකාශනය වී එය වාග්විද්‍යාව (Linguistics) නමින් හැඳින්වෙන්නට පටන් ගැනිණි. වාග්විද්‍යා අධ්‍යයනයේ ප්‍රධාන ශාඛා වශයෙන් නිරුක්ති ශාස්ත්‍රය (Etymology), භාෂාවේ ඓතිහාසික හා තුලනාත්මක අධ්‍යයනය (Philology), ශබ්දාර්ථවිද්‍යාව (Semantics), ශබ්දවිද්‍යාව (Phonetics), පද විචාරය (Morphology), වාක්‍ය වින්‍යාසය (Syntax) යනාදී ක්ෂේත්‍ර අයත් වන්නේය.
වාග්විලාසය - Diction
කථනයේදී හෝ ලේඛනයේදී හෝ වචන තෝරා ගළපා ගනු ලබන ආකාරය.;<නාට්‍යයේදී වාග්විලාසය වැදගත් වන බව ඇරිස්ටෝටල් විසින්ද සඳහන් කරන ලදි.
‘‘ශෝකෝත්පාදක නාට්‍යයේ සවැදෑරුම් අංග අතුරින් සතර වැන්න නම් වාග්විලාසයයි. වාග්විලාසය යන්නෙන් අදහස් වනුයේ අර්ථ ප්‍රකාශනය සඳහා වචන භාවිත කිරීමයි. එහි කාර්යය ගද්‍ය පද්‍ය දෙකේහිදීම එක් සමාන වන්නේය.’’ (කාව්‍ය ශාස්ත්‍රය, 6 පරි.)
වාග්විලාසය භාවිතය ගැනද ඇරිස්ටෝටල් කරුණු දක්වයි.
‘‘ක්‍රියාකාරිත්වය, චරිත නිරූපණය සහ චින්තනය යන අංග කෙරෙහි අල්ප අවධානයක් දැක්වෙන අවස්ථාවන්හි විචිත්‍ර වාග්විලාසය යෝග්‍ය වෙයි. අතිශයින් විචිත්‍ර වාග්විලාසය චරිත නිරූපණයට මෙන්ම චින්තනයටද බාධා පමුණුවයි.’’ (එම, 24 පරි.)
වාග්විලාසය හා ශෛලිය අතර ඇත්තේ සමීප අර්ථ දෙකකි. වාග්විලාසයේදී ශබ්දෝච්චාරණය, අවධාරණය, උදාත්තය ආදි අංශ වැදගත් වේ. ශෛලියේදී වැඩි අවධානය යොමු වන්නේ භාෂා ප්‍රයෝග කෙරෙහිය. ශෛලිය බ.
ව්‍යාකරණය - Grammar
මෙහි සාමාන්‍ය අර්ථය නම් ප්‍රකාශය, විවරණය, විසඳීම යනුය. භාෂාව සම්බන්ධයෙන් ව්‍යාකරණය යන්නෙන් අදහස් වන්නේ එහි ශබ්ද, අක්ෂර, පද, වචන හා වාක්‍ය ගළපා ගන්නා රටා සමුදාය යනුය. මෙය ඉංග්‍රීසියෙන් Grammar යි ව්‍යවහාර වේ. ව්‍යාකරණය මූලික වශයෙන් අක්ෂර වින්‍යාසය, පද සාධනය, වාක්‍ය යෝජනය, අර්ථ විභාගය යනුවෙන් කොටස් සතරකට බෙදනු ලැබේ. මෙයින් අර්ථ විභාගය හෙවත් අර්ථ විචාරය ව්‍යාකරණ සීමාව ඉක්මවා සාහිත්‍ය ක්ෂේත්‍රය තෙක් පැතිරෙනුද පෙනේ. ලේඛන භාෂාව මෙන්ම කථන භාෂාවද සකස් වී ඇත්තේ යම් රටා සමුදායකට අනුව වන බැවින් ඒ දෙකටම ව්‍යාකරණයක් ඇත. භාෂාවේ මේ රටා සමුදාය හා සම්බන්ධ ක්ෂේත්‍රයට මෙන්ම එම විෂය පිළිබඳ ලියැවෙන ග්‍රන්ථයටද ව්‍යාකරණය යන නම යෙදේ.
ශබ්දකෝෂය - Dictionary
භාෂාවක අර්ථ දැක්වීම සඳහා අකාරාදි පිළිවෙළින් සම්පාදනය කර ඇති ග්‍රන්ථය. කෝෂ ග්‍රන්ථය බ.
ශබ්දානුකරණ පදය - Onomatopoeia
මෙහි අර්ථය නම් ප්‍රධාන වශයෙන් ශබ්දය ආශ්‍රයෙන් අර්ථය ගම්‍යමාන වන වචනය හෝ පද සංයෝගය යනුය. ගුමුගුමු, කිටිකිටියේ, දොංදොමිකිට, නළියන, චිරිචිරි උදාහරණයි. murmer, cuckoo, buzzing ඉංග්‍රීසි උදාහරණයි.
ශබ්දෝච්චාරණ සලකුණු - Diacritical marks
සිංහලය වනාහි සංස්කෘත, පාලි, දෙමළ ආදි භාෂා මෙන්ම හුදෙක් ශබ්දාශ්‍රිත උච්චාරණ ලක්ෂණයෙන් යුක්ත භාෂාවකි (Phonetical language). ඒ අනුව දීර්ඝය, ඈ කාරය න, ණ, ල, ළ ආදි වචන ලිවිමේදී ඉංග්‍රීසි අකුර ආශ්‍රිතව ඊට යෝග්‍ය සලකුණු භාවිත කිරීම අවශ්‍ය වේ.
ශෛලිය - Style
ශෛලිය නම් ප්‍රකාශන විලාසයයි. ශෛලිය කථනයට මෙන්ම ලේඛනයටද අදාළ වේ. කථනයේදී හෝ ලේඛනයේදී හෝ කථකයා හෝ ලේඛකයා හෝ විසින් භාවිත කරනු ලබන වාංමාලාව, තානය, වාගලංකරණ ආදිය ශෛලියට අයත් වේ. ශාස්ත්‍රීය ලේඛනයකදී විෂය කරුණුවලට මුල් තැන ලැබෙන බැවින් නිශ්චිතාර්ථවත් ශෛලියක් භාවිත කිරීම අපේක්ෂා කෙරේ. නිර්මාණාත්මක කෘතියකදී අදහස් පසුබා වින්දන සන්නිවේදනය ඉස්මතු වන බැවින් එකී කාර්යයට උචිත ශෛලියක් භාවිත කළමනා වෙයි. තවද එක් එක් අවස්ථාව අනුව ශෛලිය වෙනස් කිරීමටද සිදු වනු ඇත.
භාරතීය විචාරයෙහි සඳහන් වන ප්‍රාණ, ගුණ, රීති, අලංකාර ආදි සියල්ල ශෛලියට අයත් වේ.
සංකේතය - Symbol
සංකේතය යනු එක් වස්තුවක් මඟින් වෙනත් වස්තුවක් හෝ ධර්මතාවක් හෝ ඉදිරිපත් කිරීමේ මාර්ගයකි. සංකේත භාවිතය ආදි යුගයේ පටන් පවතින්නකි. එක් එක් භාෂාවේ ඇති අක්ෂර රූපද සංකේත වේ. වචනද සංකේත වේ. ධර්මචක්‍රය, සිරිපතුල, ස්තූපය, කුරුසිය ආදියද සංකේත ගණයට අයත්ය. මුද්‍රා නාට්‍යයේදී භාවිත කෙරෙන මුද්‍රාද සංකේත වේ. සඳකඩපහණෙහි නිරූපණය කෙරෙන අශ්ව, සිංහ, හස්ති, ගව යන සත්වයන්ගෙන් සංසාරය සංකේතවත් කෙරෙන බව කියනු ලැබේ. පද්මය පාරිශුද්ධියේ සංකේතයකි. මේ ආකාරයෙන්ම සාහිත්‍යයේදීද සංකේත භාවිත කෙරේ.
‘‘ජීවිතය ගංගාවක් වැනිය’’ යන්න උපමාවකි. ‘‘ජීවිතය ගංගාවකි’’ යනු රූපකයකි. ගංගාවක් වර්ණනා කරමින් ඒ මඟින් ජීවිතයේ ඇතැම් ලක්ෂණ හුවා දැක්වීමට උත්සාහ කෙරෙන කල්හි එහි ඇත්තේ සංකේතයකි.
සංස්කෘත සහ සිංහල සාහිත්‍යයන්හි සමාසෝක්ති අලංකාරය නමින් හැඳින්වෙනුයේද මීට සමාන කාව්‍යෝක්තියකි.
සංදිග්ධතාව - Ambiguity
සැක සහිත, අපැහැදිලි තත්වයක් ඇති බව. යම් පාඨයකින් හෝ වාක්‍යයකින් හෝ එසේ නැතහොත් මුළු කෘතියෙන්ම හෝ පැහැදිලි, නිශ්චිත අර්ථයක් නොලැබෙන කල්හි හෝ අසම්බන්ධී විවිධ අර්ථ ලැබෙන කල්හි එහි ඇත්තේ සංදිග්ධතාවකි. සංදිග්ධාර්ථ, සංදිග්ධලේඛ්‍ය, සංදිග්ධමති යන යෙදුම් ව්‍යවහාරයේ පවතී. මුලදී සංදිග්ධතාව දෝෂයක් සේ සැලකුණද හැම කල්හි එසේ නොවන බව පසු කාලයේදී පිළිගැනුණ සේ පෙනේ. 1930දී විලියම් එමර්සන් Seven Types of Ambiguity නම් නිබන්ධයක් සම්පාදනය කෙළේය. සාහිත්‍ය කලා නිර්මාණයේදී සංදිග්ධතාවේ එක් ලක්ෂණයක් නම් විවිධාර්ථවත් වීමය. ශ්ලේෂාලංකාරය මීට සමානකම් දක්වයි.
සංවාදය - Dialogue
දෙදෙනෙකු හෝ කීප දෙනෙකු හෝ කතාබහ කිරීමේදී ඒ එක් එක් පුද්ගලයා විසින් භාවිත කරනු ලබන කියමන්.
ස්වභාවික නාට්‍යයක් ගොඩනැ‍ඟෙන්නේ බෙහෙවින්ම සංවාද මඟිනි. නවකතා, කෙටිකතා ආදි ගද්‍යමය සාහිත්‍යාංග ප්‍රධාන වශයෙන් ආඛ්‍යාන සහ සංවාද මාර්ගයෙන් ගොඩනැ‍‍ඟේ.
සංවාද ඍජුභාෂණ / කථන (Direct speech) සහ වාර්තා නොහොත් කර්තෘගේ අධිකාරිත්වයෙන් ඉදිරිපත් කෙරෙන කියමන් (Indirect/ reported speech) යන දෙයාකාරයෙන් ඉදිරිපත් කළ හැකිය. ඍජුභාෂණයේදී එක් එක් පුද්ගලයාගේ වචන ඒ සැටියෙන් උඩුකොමා තුළ යෙදීම පිළිගත් ක්‍රමයයි. වාර්තා මාර්ගයේදී ඒ ඒ පුද්ගලයා විසින් පවසනු ලැබූ දෑ ලේඛකයාගේ වචනවලින් ඉදිරිපත් කෙරේ. එහෙත්, මෙහිදීද ‘තෝරා ගත් දෑ පමණයි’ යන සිද්ධාන්තයට පිටුපා සාර්ථක නිර්මාණයක් කළ හැකි නොවන්නේය.
සන්නිවේදනය - Communication
නිවේදනය නම් දැන්වීමය. සං+ නි+ √විද් -+ අන = සංනිවේදන. එනම් පොදුවේ කාහටත් දැන්වීමයි. සන්නිවේදන මාර්ග මෙන්ම මාධ්‍යයද විවිධය. වර්තමාන සන්නිවේදන මාධ්‍ය අතර පුවත්පත්, ගුවන්විදුලිය, රූපවාහිනිය ප්‍රමුඛ වේ. සාහිත්‍ය කලා ක්ෂේත්‍රයෙහි සන්නිවේදනය යන්නෙන් අදහස් කෙරෙන්නේ දැනුම, අදහස්, හැඟීම්, වින්දනය යනාදිය සඳහා අන්‍යයන් හවුල් කර ගැනීම හා ඒවා පොදුවේ බෙදා හැරීමය. සාහිත්‍ය කලාවන්ගෙන් සන්නිවේදන කාර්යයක් ඉෂ්ට වුව මනාද නැද්ද යන්න පිළිබඳ මතභේද පවතී. වර්තමාන ප්‍රවණතාව නම් සාහිත්‍ය කලා වූ කලි ප්‍රබලතම සන්නිවේදන මාධ්‍යය වන බවය. වර්ඩ්ස්විත්, තෝල්ස්තෝයි ආදි සාහිත්‍යධරයෝ කලාව සන්නිවේදන මාධ්‍යයක් බව ඉඳුරා ප්‍රකාශ කළහ.
‘‘කලාව වූ කලි සන්නිවේදන කාර්යයේ උපරිම අවස්ථාවකි’’යි අයි ඒ. රිචඩ්ස් Principle of Literary Criticism නම් කෘතියෙහි සඳහන් කර ඇත.
කලාවේ සන්නිවේදන පිළිවෙත ඊටම සුවිශේෂ වන පිළිවෙතක් බව අවධාරණය කෙරේ. මෙහිදී ප්‍රවෘත්තියට හෝ පණිවිඩයට වඩා වින්දනය ඉස්මතු වන්නේය. ප්‍රචාරණය ඉස්මතු වන කල්හි කෘතියේ කලාත්මක අගය හීන වන බව පිළිගැනේ.
සාක්ෂරතාව - Literacy
යම් එක් භාෂාවක් ලිවීමේ හෝ / හා කියවීමේ හැකියාව.
එක් එක් රටවල සාක්ෂරතාව පිළිබඳ මිම්ම කලින් කල වෙනස් විය හැකිය. අමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ කියවීමේ හැකියාව සාක්ෂරතාවේ මිම්ම ලෙස කලින් සලකනු ලැබූ අතර, 1940න් පසු ඒ සඳහා පුරා එක් අවුරුද්දක් පාසලක ඉගෙනීමේ අවශ්‍යතාව අපේක්ෂා කෙරිණි. ජපානයේ සාක්ෂරතාවෙන් යුක්ත වීම සඳහා යටත් පිරිසෙයින් වචන 400ක් හඳුනාගත හැකි වීම අවශ්‍ය බව කියනු ලැබේ. ශ්‍රී ලංකාවේ නම් සාක්ෂරතාව පිළිබඳ මිම්මක් ඇති බව නොපෙනේ. එහෙත්, අකුරු ලිවීමේ හා කියවීමේ දැනුම අතින් මෙරට උසස් තත්ත්වය පවත්නා බව නම් ප්‍රකටය.
සාරාංශය - Summary / Abstract
යම් ලේඛනයක හරය ඇතුළත් වන සේ කෙරෙන ලුහුඬු සංග්‍රහය හෙවත් සංක්ෂිප්තය.
භාෂාවබෝධය මැනීමේ පරීක්ෂණවලදී දීර්ඝ ඡේදයක් දී එහි සාරාංශයක් ලියැවීම එක ක්‍රමයකි.
සිංහල අක්ෂර
සිංහල අක්ෂර (අකුරු) මාලාව වූ කලි ක්‍රිස්තු පූර්ව තුන්වන ශතවර්ෂයේ හෝ ඊටත් පෙර පටන් මෙරට භාවිත වූ අක්ෂරයන්ගේ පරිණාමයෙන් සිද්ධ වී ඇත්තේය. යටත් පිරිසෙයින් මිහිඳු හිමියන් දවස පටන් මෙරට භාවිත වූ අක්ෂර මාලාවේ ස්වරූපය ආදි ශිලාලේඛන මඟින් දැන ගත හැකිය. එකල මෙහි භාවිත වූ අක්ෂර ‘බ්‍රාහ්මී’ නමින් හැඳින්වේ. මේ බ්‍රාහ්මී අක්ෂර භාරතයේ අශෝක රජු දවස පැවති සෙල්ලිපි අක්ෂර හා සමාන වේ. මේ අනුව මහින්දාගමනයත් සමඟ එරට භාවිත වූ අක්ෂර මාලාව මෙරට ගෙන එනු ලැබූ බව අනුමාන කෙරේ. එහෙත්, ඊට පෙරාතුවද ඊට සමාන අක්ෂර මාලාවක් මෙහි තිබෙන්නට ඇති බවද අනුමාන කළ හැකිය.
බ්‍රාහ්මී අක්ෂර සඳහා ඒ නම භාවිත වූයේ කවර අර්ථයකින්දැයි පැහැදිලි නැත. ‘බ්‍රාහ්මී’ නොහොත් ‘වේදය’ ආරක්ෂා කිරීම මේ අක්ෂර මඟින් සිදු වූ බැවින් ඒ නම යොදන ලදැයි සලකනු ලැබේ.
යම් යම් වෙනස්කම් සහිතව වුව, ක්‍රිස්තු වර්ෂ පස්වන ශතවර්ෂය පමණ තෙක් මෙරට සියලු ලිපි ලේඛන සඳහා භාවිත කෙරුණේ පූර්වෝක්ත බ්‍රාහ්මී අක්ෂරය. එතැන් සිට ශතවර්ෂ දෙකක් පමණ කාලය තුළ බ්‍රාහ්මී අක්ෂර ශීඝ්‍රයෙන් වෙනස් වූයේය. ඒ අවධිය ‘අන්තර් බ්‍රාහ්මී’ යුගයයි නම් කළ හැකිය. මේ අක්ෂර පරිණාමයේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් රවුම් හැඩයට පත් වීම සම්පූර්ණ වූයේ ක්‍රි. ව. 8 වන ශතවර්ෂයේදී පමණය. එතැන් සිට මේ අක්ෂර ‘සිංහල අකුරු’ නමින් හැඳින්විණ. මේ අක්ෂර රූප දහඅට වන වන සියවසේ මැද භාගයේදී මුද්‍රණ ශිල්පය ප්‍රචලිත වීම තෙක් ක්‍රමයෙන් වෙනස් වූ නමුත්, එතැන් පටන් තහවුරු වූයේය.
සිංහල අක්ෂර මාලාව ශුද්ධ සිංහල, මිශ්‍ර සිංහල යනුවෙන් ද්විප්‍රකාර වේ. සම්ප්‍රදායානුකූල ශුද්ධ සිංහල එළු වර්ණ මාලාව ස්වර හෙවත් පණකුරු දසයකින්ද, ව්‍යංජන හෙවත් ගතකුරු විස්සකින්ද යුක්තය. අටවන සියවසේ පටන් භාවිත වන ඇ කාරයේ හ්‍රස්ව සහ දීර්ඝ රූප මීට අයත් කර නොමැති බව සැලකුව මනාය. මේ රූප දෙකද එකතු වූ කල්හි ශුද්ධ සිංහලයේ පණකුරු දොළසක්ද ගතකුරු විස්සක් දැයි දෙතිසක් ඇත. විවිධ භාෂා සමඟ සම්මිශ්‍රණය වීමේ හේතුවෙන් මිශ්‍ර සිංහලයෙහි වර්ණ සංඛ්‍යාව ක්‍රමයෙන් ව්‍යාප්ත වනු පෙනෙන අතර, එය දෙසැටක් පමණ වන්නේය.
